Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tỉ lệ vô sinh cao trên thế giới. Trước đây, nhiều người cho rằng chuyện không có con thường do người vợ. Tuy nhiên y học hiện đại đã chứng minh, có khoảng 10% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản bị hiếm muộn, trong đó tỉ lệ vô sinh ở cả nam và nữ là tương đương nhau.
Thống kê mới nhất tại BV Nam học và hiếm muộn Hà Nội cho thấy, vô sinh do vợ chiếm khoảng 40%, do chồng chiếm 40%, khoảng 10% do cả 2 vợ chồng và 10% không tìm thấy nguyên nhân.
Với nam giới, những nguyên chính gây vô sinh gồm: Không có tinh trùng do suy tinh hoàn, xuất tinh ngược, viêm tinh toàn, tiền sử mắc quai bị...
Thường xuyên thức khuya cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng sinh sản
Đáng lưu ý, những nghiên cứu gần đây cho thấy, càng ngày chất lượng tinh trùng của nam giới càng giảm. Thời điểm đầu những năm 2000, tỉ lệ nam giới điều trị hiếm muộn có liên quan đến bất thường tinh dịch chiếm 77,3%. Đến năm 2012, nghiên cứu từ hơn 4.000 nam giới tại TT Nghiên cứu Di truyền và sức khỏe sinh sản (CGRH), ĐH quốc gia TP.HCM cho thấy, tỉ lệ này đã tăng lên 85,44%.
Sự suy giảm số lượng và chất lượng tinh trùng ở nam giới, đặc biệt là sự bất thường về hình dạng của tinh trùng đã ảnh hưởng lớn đến khả năng thụ tinh.
Với nữ giới, nguyên nhân gây vô sinh hay gặp là tắc 2 vòi tử cung, hội chứng buồng trứng đa nang, lạc nội mạc tử cung, tuổi cao, điều trị hoá chất...
Ngoài những nguyên nhân về bệnh lý, dị tật nói trên, BS Lê Thị Thu Hiền, Trưởng khoa Hỗ trợ sinh sản, BV Nam học và hiếm muộn Hà Nội cho biết thêm, trong cuộc sống hiện đại, có rất nhiều thói quen xấu ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản.
“Những thói quen này người trẻ mắc rất nhiều, biết hại nhưng vẫn tiếp tục do chủ quan”, BS Hiền chia sẻ.
Cụ thể, giới trẻ thường xuyên sử dụng các chất kích thích như bia rượu, thuốc lá; làm việc trong môi trường áp lực, căng thẳng kéo dài, thường xuyên thức khuya, ăn thức ăn nhiều hoá chất, dầu mỡ; sử dụng chất kích thích... gây ảnh hưởng đến khả năng sinh tinh, khả năng nuôi dưỡng tinh trùng và ảnh hưởng đến buồng trứng.
Ngoài ra, đã có những nghiên cứu trên các đối tượng làm việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin chỉ ra rằng, sóng điện tử có thể gây ra tình trạng giảm sinh tinh.
“Hiện vẫn chưa có nghiên cứu chỉ ra việc đặt điện thoại, máy tính lên đùi có thể gây vô sinh như báo chí thường nói, tuy nhiên rõ ràng khi chúng ta sử dụng nhiều quá thì cũng không tốt cho cuộc sống của mình chứ không nói đến việc sinh sản”, BS Hiền nói.
Theo BS Hiền, hiện nay giới trẻ cũng có đời sống tình dục thoáng hơn, nhiều người có sở thích quan hệ thô bạo.
“Khi quan hệ thô bạo sẽ gây tổn thương bộ phận sinh dục người phụ nữ như rách cùng đồ hay sử dụng những tư thế bất thường làm cho phụ nữ đau, không thoải mái… đều có thể khiến tâm lý phụ nữ bị ảnh hưởng và ảnh hưởng đến quá trình rụng trứng, sinh con… và từ đó gây vô sinh”.
BS Hiền khuyến cáo, để đảm bảo sức khỏe sinh sản, người trẻ nên xây dựng cuộc sống lành mạnh, không quan hệ tình dục bừa bãi, không sử dụng các chất kích thích để giữ gìn sức khỏe, cần phải cân đối các chế độ sinh hoạt giữa làm việc và nghỉ ngơi, ngoài ra nên tránh ăn đồ quá nhiều dầu mỡ vì không có lợi cho cơ thể…
Khi phụ nữ thấy có dấu hiệu bất thường như kinh nguyệt không đều, bẩm sinh không có kinh nguyệt, khí hư có mùi, màu bất thường, qua 18 tuổi nhưng tuyến vú chưa phát triển... hay những trường hợp có cảm giác đau khi giao hợp, đau vùng chậu có thể là dấu hiệu của khối xu xơ, viêm vùng chậu, tử cung gặp vấn đề... Tất cả những trường hợp này cần đi khám sớm để phòng tránh vô sinh và điều trị kịp thời.
