Người ta gọi thế hệ Y là "thế hệ trứng vàng" - lớn lên trong đủ đầy và hưởng những thành quả công nghệ thần kì. Một nền tảng tốt cùng sự nhạy cảm bản năng với đổi mới từ trứng nước, thanh niên thế hệ Y có sức bật mạnh mẽ và những giấc mơ lớn lao mà thế hệ X từng xem là vĩ cuồng. Họ dám mơ và dám hành động cho những giấc mơ. Bởi họ không sợ hãi.

Người ta cũng gọi thế hệ Y là thế hệ bản lề, thế hệ toàn cầu. Nhưng có lẽ mô tả sát nhất về họ phải là "thế hệ không sợ hãi". Vì không sợ hãi nên họ đã làm được những điều mà thế hệ liền kề trước đó không làm được. Tiểu Vy, Hương Tràm hay Sơn Tùng M-TP là những đại diện đầy đủ nhất cho hình dung về một thế hệ Y của làng giải trí Việt hôm nay.

Chiếc vương miện Hoa hậu Việt Nam 2018 diễn ra hồi tháng 9 vừa qua được trao cho cô gái sinh năm 2000 Trần Tiểu Vy. Khi MC đọc năm sinh của Hoa hậu, hẳn là khán giả 8x hay 9x đời đầu có chút ngỡ ngàng. Họ nhận ra mình đã già rồi. Các cô gái của thế kỉ 21 đã ùa vào lấn chỗ thanh xuân.

18 tuổi, Trần Tiểu Vy non nớt và rụt rè tới mức, trong suốt buổi họp báo sau đêm Chung kết, cô đã không nói nổi một câu tròn vành rõ chữ trước truyền thông. Niềm hân hoan của khán giả khi lâu lắm rồi mới có một nhan sắc rực rỡ như thế đăng quang Hoa hậu nhanh chóng biến thành nỗi chán chường, nhất là khi bảng điểm thi THPT Quốc gia của người đẹp Hội An bị rò rỉ.

Thế nhưng, diễn biến sau đó lại khiến công chúng phải ngạc nhiên.

Trần Tiểu Vy được chọn làm khách mời đặc biệt trong buổi ra mắt của hãng xe hơi Vinfast - hãng xe đầu tiên do người Việt sản xuất - tại triển lãm motor, xe hơi lớn nhất thế giới ở Paris, chỉ sau hai tuần đăng quang. Việc lựa chọn Tiểu Vy thay vì một sao nữ hạng A nào đó của showbiz cho thấy triết lý của thương hiệu xe hơi này. Họ chọn lựa cái gì thực mới, thực trẻ, có khả năng bùng nổ. Và đó phải là một cô gái của kỷ nguyên mới, một nhân vật thuộc thế hệ Y.

Trái với sự non nớt rụt rè của 2 tuần trước đó, Tiểu Vy giống như một ngôi sao trên sân khấu triển lãm Paris. Không ít người thắc mắc rằng Tiểu Vy đã lấy ở đâu ra sự tự tin đó.

4 tháng sau ngày đăng quang, Trần Tiểu Vy đã vượt qua được lời nguyền vương miện từng ám ảnh những người tiền nhiệm. Cô chưa gặp phải scandal nào. Với tần suất xuất hiện dày đặc trong các sự kiện xã hội, cộng đồng lẫn giải trí, tân Hoa hậu 18 tuổi có sự chỉn chu mà không cần phải quá cố gắng. Sự chân thật trong ứng xử của Tiểu Vy tạo được cảm tình với công chúng theo cách rất tự nhiên.

Tất nhiên, Tiểu Vy có một ê-kíp tốt hỗ trợ. Nhưng không thể phủ nhận, bản thân Hoa hậu đã được thụ hưởng nền tảng giáo dục tốt để không làm vất vả ê-kíp của mình. Tiểu Vy không ngừng hoàn thiện bản thân mỗi ngày, từ cách giao tiếp, ăn nói trước đám đông đến tinh thần hoạt động vì cộng đồng. Có trực tiếp nhìn Hoa hậu trong các chuyến đi thiện nguyện mới thấy sự lựa chọn của BGK là chính xác. 

Cô ý thức rất cao về trọng trách của chiếc vương miện, khao khát cống hiến cho xã hội một cách thực tâm, chứ không dành thời gian để làm màu hòng chứng minh với công chúng rằng "tôi xứng đáng". Tố chất thông minh, tinh thần cầu thị và khả năng thích ứng là phẩm chất có thể trông thấy ở Trần Tiểu Vy, cũng như có thể bắt gặp ở rất nhiều thanh niên thế hệ Y khác.

Đó cũng là lý do mà họ có thể tạo nên những giấc mơ có thật. Như cách Tiểu Vy mơ chạm tay vào vương miện và cô đã làm được. Hoàn toàn không phải sự ăn may, những nỗ lực thay đổi mỗi ngày của cô gái sinh năm 2000 trong một tháng ở nhà chung đã được BGK nhìn thấy và ghi nhận. Trần Tiểu Vy có thể thiếu sự trải nghiệm, thiếu hiểu biết xã hội, thiếu nhiều kĩ năng của một người đẹp, nhưng cô có được phẩm chất mà nhiều cô gái hơn tuổi giàu trải nghiệm không có, đó là sự tự tin vào giá trị bản thân.

Liveshow đầu tay của Hương Tràm mang tên Hộp thư số 1 đã diễn ra hôm 11/1 vừa qua. Khán phòng Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội) không một ghế trống. Liveshow không có tài trợ. Thuần túy phần nghe. Không có các chiêu trò sân khấu tạo hiệu ứng phần nhìn. Chính xác là Hương Tràm không nhận tài trợ. Cô tự bỏ tiền túi ra làm liveshow với mong muốn được là chính mình, cho khán giả của mình.

Đó không phải sự ngạo mạn.

Làng nhạc Việt hiện nay, ngoài các ca sĩ tầm diva, không ai có được sự tự tin như Hương Tràm. Phải tự tin vào mình, vào tài năng của mình, vào khán giả của mình nhường nào thì cô ca sĩ 23 tuổi mới dám tổ chức một đêm nhạc theo cách ấy.

7 năm trước, rời Giọng hát Việt 2012, Hương Tràm phải đối mặt với vô số hoài nghi từ giới chuyên môn lẫn khán giả. Người ta vặn hỏi, sau hiệu ứng từ sân khấu giải trí, cô gái 17 tuổi biết làm gì với giọng hát trời cho? Nhưng không giống Uyên Linh của Vietnam Idol, Hương Tràm đã dám mạo hiểm, dám liều, dám thử thách và dám sai.

Trong suốt 4 năm, Hương Tràm mò mẫm tìm lối đi, hát đủ các thể loại, kể cả những bài bị chê là "rẻ tiền". Kể cả mặc đồ sexy và hát trong bar. Cô còn trẻ và cô có quyền sai. Nếu không sai sẽ không biết thế nào là đúng, với một nghệ sĩ trẻ không có công ty quản lý vẽ đường, bọc lót như cô.

Sự nhanh nhạy giúp Hương Tràm tiếp cận thị trường không quá khó khăn. Cô có khán giả. Và vì có sự đầu tư nghiêm túc cho mỗi sản phẩm âm nhạc, dù thị trường hay nghệ thuật, cô nhận được sự yêu thương của cả những người nghe lớn tuổi. Hương Tràm dành ba năm tiếp theo cho những bứt phá ngoạn mục với đường hướng chiến lược khôn ngoan và mạch lạc.

Ở tuổi 23, trong khi nhiều nghệ sĩ còn đang dò đường, đang chông chênh giữa những ngã rẽ, thì Hương Tràm đã hoàn thành xong tấm bản đồ sự nghiệp. Cô không bị vướng mắc vào những khen chê, những lời khuyên đẽo cày. Kiên định vào bản thân, cho phép mình tự do chơi cuộc chơi âm nhạc của riêng mình, Hương Tràm đã thành công.

Nhưng đó không phải yếu tố làm nên một Hương Tràm của hiện tại. Cô gái 17 tuổi từng bị chỉ trích thậm tệ, từng đi qua vô số scandal tai tiếng, có được vị trí trong làng giải trí ngày hôm nay là nhờ vào thái độ biết hạ mình xuống và lắng nghe. Khiêm nhường, cầu thị, sẵn sàng học hỏi giúp Hương Tràm giành được sự yêu mến của những đàn anh đàn chị lão làng trong nghề. Cũng là cách để cô nhanh chóng vượt qua những bồng bột sốc nổi va vấp của thời 17, 18, trở nên trưởng thành và khôn ngoan ở tuổi 23.

Tốc độ trưởng thành của thế hệ Hương Tràm nhanh hơn những người của thế hệ trước. Một phần vì họ tự tin vào bản thân, tin rằng mình tốt đẹp và mình sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Không yếm thế, không sợ hãi trước muôn vàn mắng nhiếc của cuộc đời.

Cũng 7 năm trước, Sơn Tùng M-TP bước chân từ thế giới Underground sang địa hạt Overground. Lúc ấy, không ai có thể dự báo được, chàng trai có giọng hát còn nguyên thổ âm đồng bằng sông Hồng và vóc dáng bé nhỏ ấy lại trở thành một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất Việt Nam.

Suốt 7 năm qua, Sơn Tùng M-TP không ngừng gây ra những tranh cãi. Nhưng bất luận tài năng có được thừa nhận hay không, Sơn Tùng vẫn đang là nam ca sĩ có tỉ lệ ca khúc hit cao nhất Việt Nam, có lượng người hâm mộ đông đảo nhất Việt Nam và là cái tên ca sĩ phổ biến hàng đầu Việt Nam. Trên hết, đó không phải là kết quả của truyền thông.

Nhiều người vẫn gọi Sơn Tùng M-TP là hiện tượng. Nhưng một hiện tượng tồn tại tới 7 năm thì không còn là hiện tượng nữa. Chuyện sớm nở tối tàn đã không xảy ra với nam ca sĩ sinh năm 1994 này.

Thật khó để lý giải sức hút của Sơn Tùng đến từ đâu. Không thể khen Sơn Tùng hát hay. Càng khó để ca ngợi những ca khúc Sơn Tùng sáng tác là xuất sắc. Duy có phong cách biểu diễn của Sơn Tùng thì thực sự đặc biệt. Nó khiến người ta không rời mắt "xem" anh hát. Bản năng nghệ sĩ trời cho, niềm đam mê cháy bỏng vô điều kiện và không tư lợi với âm nhạc có lẽ là sức hút mạnh mẽ nhất tỏa ra từ anh. Các Sky có lẽ mê thần tượng của họ vì điều ấy và được truyền lửa từ điều ấy.

Cũng vì niềm đam mê âm nhạc không tư lợi mà Sơn Tùng nỗ lực không mệt mỏi, không giới hạn trong hành trình 7 năm qua của mình. Không có khó khăn nào quật ngã được chàng trai 18 tuổi năm ấy. "Đã có những quãng thời gian mình đập phá trong căn phòng. Nhưng cho đến bây giờ, mình đã quen với điều đó. Trong đầu mình luôn tâm niệm rằng, muốn ngồi ở vị trí mà không ai ngồi được thì phải chịu được những cảm giác mà không ai chịu được".

Đó là triết lý, là tầm nhìn mà chỉ những người trẻ thế hệ Y mới có. Biết mình muốn gì, biết mình cần gì và biết mình phải hành động như thế nào để đến đỉnh núi vinh quang. Họ thực dụng và thực tế, tự tin vào bản thân nhưng không vĩ cuồng.

7 năm qua, dù vướng vào bao nhiêu scandal đạo nhạc, dù đối mặt với những hoài nghi không ngừng nghỉ, dù va chạm với những lời giễu nhại mỗi ngày, Sơn Tùng M-TP vẫn kiên trì im lặng, kiên trì khiêm nhường, kiên trì lao động và kiên trì nói không với scandal. Chàng trai vừa bước sang tuổi 25 cứ cần mẫn học hỏi, cần mẫn rút kinh nghiệm, để mỗi sản phẩm âm nhạc ra mắt là thêm một lần hoàn thiện và cái tên Sơn Tùng M-TP thêm những khán giả thừa nhận.

"Đôi lúc Tùng phải cảm ơn antifan. Họ 'soi' từng giây từng phút, và mình nhận ra cái gì sai, cái gì đúng, cái gì mình phải thay đổi nhiều hơn", Sơn Tùng nói.  

Ai bảo người trẻ thì "ngựa non háu đá"? Ai bảo người trẻ dễ "húng", dễ xem mình là cái rốn của vũ trụ? Họ sẽ phải nghĩ lại khi nhìn những con người của thế hệ Y, một thế hệ không dễ bị vùi dập bởi thế giới bên ngoài, bởi họ có tầm nhìn đủ rộng để biết mình là ai, biết mình có thể trở thành điều gì.

Họ dám mơ những giấc mơ lớn nhưng không phải mơ thành ai cả. Bởi có biết bao người mơ được hóa thành họ ngoài kia.