Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Somnath Roy từ Viện Công nghệ Kharagpur (Ấn Độ) phát hiện ra rằng tập thể dục có thể dẫn đến hai kết cục hoàn toàn khác biệt ở bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh, tùy theo tình trạng bệnh của họ.
Bệnh nhân bị hẹp động mạch cảnh cần được thiết kế một chế độ tập luyện riêng (Ảnh minh họa từ Internet)
Kết cục thứ nhất, dành cho những người bị hẹp động mạch cảnh nhẹ, là sự cải thiện ngoạn mục. Tuy nhiên với bệnh nhân bị hẹp ở mức trung bình trở lên, họ có thể bị đột quỵ.
Hẹp động mạch cảnh là một tình trạng chủ yếu hình thành do xơ vữa động mạch: Chất béo tích tụ dọc theo lớp bên trong của động mạch tạo thành mảng bám, dày lên làm giảm lưu lượng máu đến não, có thể dẫn đến đột quỵ nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Theo hệ thống y khoa John Hopkins (Mỹ), ngoài các yếu tố liên quan đến tuổi tác và di truyền, tình trạng cholesterol (mỡ máu) cao, huyết áp cao, tiểu đường, thừa cân - béo phì, hút thuốc, ăn nhiều chất béo và ít vận động cũng có thể dẫn đến hẹp động mạch cảnh.
Hẹp động mạch cảnh thường khó phát hiện, nhưng nên nghi ngờ nếu bạn thường xuyên bị choáng vì các cơn thiếu máu não thoáng qua.
Theo TS Roy, ở người khỏe mạnh, việc nhịp tim tăng cao sẽ làm tăng và ổn định lực kéo của máu tác động lên thành mạch và làm giảm nguy cơ hẹp lòng mạch, nhưng đối với người đã bị hẹp động mạch cảnh ở mức nặng, nó có thể phản tác dụng.
Trong nghiên cứu, các tác giả đã sử dụng một mô hình tính toán chuyên dụng để mô phỏng lưu lượng máu trong động mạch cảnh ở 3 mức độ hẹp: Không tắc nghẽn, tắc nghẽn nhẹ 30% và tắc nghẽn vừa phải 50%.
Họ đã so sánh tác động của việc tăng nhịp tim do tập thể dục - 140 nhịp/phút - và nhịp tim khi nghỉ ngơi - 67-100 nhịp/phút. Kết quả cho thấy ở nhóm bị hẹp nhẹ và không hẹp, tác động đều là có lợi, giúp cải thiện sức khỏe mạch máu.
Thế nhưng ở nhóm có mức độ tắc nghẽn vừa phải trở lên, kết cục là đáng lo ngại: Việc tập thể dục nặng ở nhóm này đủ gây ra áp lực đủ mạnh khiến các mảng bám lòng mạch bị bong ra, có thể chạy vào não và làm tắc nghẽn, dẫn đến đột quỵ do thiếu máu não cục bộ - bài công bố trên tạp chí Physics of Fluids cảnh báo.
Ngoài ra nhịp tim tăng quá cao ở nhóm này có thể làm tăng khả năng hình thành một chỗ hẹp khác.
Các kết quả không đưa đến khuyến nghị rằng người bị chẩn đoán hẹp động mạch cảnh nên ngưng tập thể dục, mà chỉ ra rằng họ nên tập luyện với một chế độ được thiết kế cụ thể, phù hợp với bệnh, cũng như theo dõi thường xuyên hơn.
Đồng thời, những người có yếu tố nguy cơ và đã từng gặp tình trạng thiếu máu não tạm thời - thường biểu hiện như những cơn choáng, tê tay, giảm chức năng một số giác quan... nên gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra, sớm phát hiện vấn đề.
