Pháp luật đã quy định rõ ràng về việc giành quyền nuôi con sau ly hôn nhưng thực tế vẫn xảy ra các trường hợp tranh chấp, giành giật con hoặc cố tình đặt ra các điều kiện gây khó cho nhau, trong đó có cả hành vi “bắt cóc” con.

Gây khó cho nhau

Anh H.T, ở Bến Tre, nhận thấy mình yếu thế trong giành quyền nuôi con nên đặt ra điều kiện để gây khó cho người mẹ: “Hiện nay tôi muốn buông để người mẹ nuôi con nhưng với điều kiện cô ấy không được tái hôn, còn nếu tái hôn phải giao lại con cho tôi nuôi, tôi muốn thỏa thuận bằng văn bản.”
 
Có người mẹ, do không muốn người cha có dịp tới lui thăm nom, chăm sóc con nên đã nghĩ kế: “Khi ly hôn, tôi chủ động không yêu cầu người cha cấp dưỡng nuôi con để người cha không còn điều kiện, cơ hội đến gặp tôi và con”. Một khách hàng nữ xin tư vấn qua điện thoại kể lại.

Tòa án đã giải quyết ly hôn, qui định ai được nuôi con, ai cấp dưỡng nuôi con rạch ròi, nhưng nhiều người vẫn giành giật, bắt cóc con bất chấp pháp luật.

Trường hợp của chị D, ở quận Tân Bình, khi ly hôn, tòa án quyết định chị được quyền nuôi con, người cha trợ cấp nuôi con. Chị đã tạo điều kiện để người cha được thăm nom và chăm sóc con chung một cách đàng hoàng. Vậy mà mới đây, người cha đã “bắt cóc” đứa con trai đem về nhà ông bà nội nuôi mà không hề hỏi ý kiến của người mẹ.

Chớ để con trẻ thiệt thòi

Vì lợi ích của con, người cha/mẹ có quyền xin thay đổi người nuôi con. Tòa án có thể quyết định cho thay đổi người nuôi con trong trường hợp người mẹ không bảo đảm quyền lợi về mọi mặt của con và phải tính đến nguyện vọng của con nếu con từ đủ 9 tuổi trở lên. Như vậy, những giải pháp giành giật, bắt con nnói trên là thiệt thòi quyền lợi (về tài sản) mà cũng không thể bảo đảm tuyệt đối quyền trực tiếp nuôi con về sau.

Sau khi ly hôn,  các bên có quyền kết hôn với người khác, miễn sao người đó bảo đảm được việc nuôi dưỡng và chăm sóc con chung. Vì vậy, việc anh H.T lập văn bản thỏa thuận “Ai tái hôn, người đó mất quyền nuôi con” vừa tự “trói” mình vừa làm mất quyền kết hôn của người khác. Ý định “không nhận cấp dưỡng để cha không có dịp gặp con” cũng là một quan điểm lệch lạc vì dù người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người kia cấp dưỡng thì họ vẫn có quyền tới lui thăm nom con.

Trường hợp người mẹ được giao nuôi con nhưng người cha đã đến bắt con đi, không có sự đồng ý của người mẹ, thì dù có nuôi và chăm sóc con tốt, người cha cũng vi phạm pháp luật. Điều 304 Bộ Luật Hình sự có quy định về tội không chấp hành bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã áp dụng biện pháp cưỡng chế cần thiết, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

Khi vợ chồng ly hôn, dù ít dù nhiều, trẻ đã thiệt thòi về quyền lợi. Cha mẹ cần phải làm điều gì đó để bù đắp cho con và phối hợp nuôi dưỡng, chăm sóc con trong điều kiện tốt nhất có thể. Đừng vì những hiềm khích cá nhân, sự ích kỷ của mình... mà có những ý nghĩ và hành động sai trái, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của con trẻ.

Luật Hôn nhân và gia đình quy định: Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; nếu không thỏa thuận được thì tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 9 tuổi trở lên phải xem xét nguyện vọng của con.

Nguyên tắc con dưới 3 tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, nếu các bên không có thỏa thuận khác. Sau khi ly hôn, vợ chồng vẫn có nghĩa vụ và quyền trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con chưa thành niên... Người không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con, ...

Theo Luật sư Huỳnh Minh Vũ
Người lao động