Đứa con đầu của tôi được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, và tiếp tục sữa mẹ cho tới gần 3 tuổi. Khi con tôi tròn một tuổi, ngoài sữa mẹ, tôi bắt đầu cho bé uống thêm sữa ngoài (sữa tươi, sữa chua, sữa bột…) và các loại nước trái cây. 

Tôi không nuôi con theo kiểu Nhật, kiểu Mỹ, kiểu Hàn hay kiểu ông bà xưa. Tôi nuôi con theo phương châm “tùy cơ ứng biến”. Tôi chưa bao giờ tự nhận mình là một bà mẹ đảm đang, chăm con khéo, nuôi con khỏe. Tôi chỉ là một bà mẹ bình thường, cố gắng sắp xếp thời gian và học hỏi cách chăm con tốt trong khả năng có thể. 

Tôi cũng là một thành viên trong Hội sữa mẹ, nhưng tôi cũng không tẩy chay các nhãn sữa cũng như các loại thực phẩm công nghiệp như bánh, kẹo, snack, phô mai, mì gói… Khi bé nhà tôi chưa ăn dặm, thực phẩm chính của con là sữa mẹ. Đến khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm, tôi cho bé thử rất nhiều loại thực phẩm khác nhau, nhưng tất nhiên, cháo và cơm tự nấu ở nhà vẫn là chính. Tôi tham gia vào Hội sữa mẹ nhưng tôi cũng không tẩy chay sữa bò. Tôi cho con uống sữa bò cũng không có nghĩa là tôi phủ nhận lợi ích tuyệt vời từ sữa mẹ. Tôi chỉ bắt đầu rời Hội sữa mẹ khi các mẹ dần có những biểu hiện đả kích hơi thái quá dành cho các mẹ ít sữa, phải dùng sữa bột để nuôi con là những bà mẹ “Thiếu kiến thức chăm con trầm trọng”, “Chỉ có mẹ dở hơi mới tự ti rằng mình ít sữa”, “Mẹ tự đầu độc con mình bằng sữa công thức và cả sữa bò tươi”,… Rồi có rất nhiều mẹ thi nhau ca tụng sữa mẹ như thể đó là thần dược trời ban: “Sữa mẹ muôn năm”, “Sữa mẹ thật vi diệu, thần thánh…”. 

Sốc nhất là có một chị hồ hởi khoe lợi ích của sữa mẹ trên mạng xã hội một cách vô cùng thần thánh thế này: “Không gì hạnh phúc bằng cả gia đình mình càng ngày càng thấy tầm quan trọng của sữa mẹ. Đó là cả một quá trình dài tuyên truyền và kiên định của bản thân. Tự hào vì bản thân đang sản xuất thần dược cho cả nhà. Con bệnh con ốm không một viên thuốc nào. Bị hăm, bị giời leo thì nhỏ sữa vào. Cả nhà đau họng, viêm họng uống sữa vào. Tuần nào ba vì lý do công việc, tiệc tùng nhiều quá là ba lại bảo mẹ “Mẹ ơi, cho ba bình sữa giải độc gan”. Suy đi ngẫm lại, chỉ có sữa mẹ là tinh khiết nhất, an toàn và thần kì nhất. Còn gì tuyệt vời hơn thế nữa bởi sữa mẹ vi diệu quá mà. Tôi tạo ra siêu năng lực này. Bạn muốn những điều hạnh phúc và tốt đẹp. Bạn hãy như tôi. Ai có vú đều làm được”. 

Tôi, một bà mẹ cũng luôn chủ trương nuôi con bằng sữa mẹ cảm thấy rất sốc khi đọc được những dòng chia sẻ kiểu thế này. Chị ấy tự nhận mình là bà mẹ tạo ra siêu năng lực; bà mẹ sản xuất sữa cho cả nhà cùng dùng để trị bệnh nọ bệnh kia. Chị ấy vỗ ngực tự hào vì một điều mà hàng triệu hàng tỉ bà mẹ khác trên thế giới họ vẫn đang làm, và quan trọng hơn là họ thấy điều đó hoàn toàn bình thường như cân đường hộp sữa, chứ họ không la toáng lên rồi tự nhận mình là “siêu nữ”. Chị là “siêu nữ”, vậy con bò cái nuôi con bê bằng sữa bò nó cũng là “siêu bò”. Chà, căng thật đấy! Rồi chị còn nói “Ai có vú đều làm được”. Có cần phải “thô” thế không? Vâng, chồng chị cũng có vú đấy, chị thử hỏi xem anh ấy có tạo ra được “thần dược” như chị không? 

Tôi biết các nhãn sữa mỗi năm đều bỏ ra một khoản tiền cực khủng để quảng cáo về lợi ích của sữa bò. Tôi cũng biết các nhãn hiệu thời trang, bột giặt, thực phẩm công nghiệp, thậm chí cả trang sức, mỹ phẩm… đều bỏ ra một số tiền không hề nhỏ để chạy chiến dịch PR. Họ nói láo nhiều lắm. Họ lừa phỉnh bạn nhiều lắm. Bạn cũng cần phải tỉnh táo để không bị “sập bẫy” nha. Cần gì quần áo đẹp, mỹ phẩm tốt, trang sức lung linh đắt tiền… Cứ như ông bà mình ngày xưa ấy, cứ quần áo đơn sơ, dép cao su mà “chiến”, bột giặt dầu xả cũng bỏ hết đi, giặt bằng nước không cũng sạch chán rồi. Thế mới gọi là “thuận tự nhiên” tuyệt đối bạn ạ. Bạn kêu gọi các mẹ tẩy chay sữa bò, thực phẩm công nghiệp… thì nhân tiện cũng tẩy chay luôn tất cả những mặt hàng mà tôi vừa liệt kê đi nhé. Vì mỹ phẩm, rồi lụa tơ tằm, thậm chí đến cả chiếc xe máy hay taxi bạn đi cũng đều độc hại chẳng kém gì một ly sữa bò đâu bạn ạ. Không làm cách mạng thì thôi, đã hô hào làm, thì hãy gắng làm một cách triệt để. 

Tôi biết và rất ngưỡng mộ các chị tích cực tuyên truyền cho phong trào nuôi con bằng sữa mẹ. Nhưng đến khi các chị hỏi ngược lại các mẹ vừa than thở là mình phải đi làm kiếm tiền, không có thời gian cho con bú 24/24 là: Chị là một người mẹ. Vai trò của một người mẹ là gì? Tiền chị có thể kiếm vào lúc khác, nhưng lúc này con đang cần chị. Một người mẹ tốt là phải dành hoàn toàn những năm đầu đời để nuôi con bằng nguồn sữa trời ban của mình. Đại loại thế. Vâng, giả sử như trong trường hợp của bạn tôi, bạn tôi cũng muốn ở nhà hoàn toàn từ 1 đến 3 năm để cho con bú sữa mẹ, nhưng lương chồng bạn tôi lại không đủ để trang trải mọi chi phí trong gia đình. Tiền ít, bạn tôi đói, con tôi lấy sữa đâu mà bú mớm hả các chị? Có chị làm việc rất nhàn hạ, chỉ ngồi văn phòng, đi làm thì đem theo máy hút sữa là được. Có chị bán buôn ở chợ, luôn chân luôn tay từ sớm tinh mơ cho đến tối mịt tối mù, có được rảnh tay phút nào đâu mà vắt với chả kích sữa 2-3 tiếng một lần cho đạt chuẩn. 

Tôi chẳng nói đâu xa, ngày xưa, mẹ tôi buộc phải cho chị em tôi cai sữa khi chị em tôi vừa tròn ba, bốn tháng tuổi. Chúng tôi uống nước cơm với muối hột, ăn cháo ăn cơm từ rất sớm. Vì mẹ tôi phải đi làm xa. Không làm thì cả nhà chết đói. Muốn mẹ có sữa, bụng mẹ phải no, và như các chị nói đấy, tâm trí phải thật thoải mái. Không lẽ bây giờ, tôi lại quay sang lên án mẹ tôi là “Thiếu kiến thức chăm con trầm trọng”, “Sao mẹ không làm tròn tốt vai trò làm mẹ của mình?”… thì chắc mẹ tôi sẽ ngất đi vì sốc đấy.

Các chị yêu sữa mẹ thế nào thì cũng phải thực tế một chút. Rõ ràng, các bà các mẹ ngày xưa cũng nuôi con bằng sữa mẹ đấy, nhưng khi con còn chưa tròn sáu tháng, họ cũng nhét vội củ khoai luộc vào miệng con để kịp chạy ra đồng trước khi gà gáy sáng. Vậy cớ sao các chị lại đả kích các mẹ dùng các loại thực phẩm khác để “dặm” thêm cho con khi họ tìm đủ cách rồi mà sữa về vẫn không đủ hoặc chỉ đơn giản là điều kiện của họ không cho phép? Tôi cũng biết có rất nhiều chị hồn nhiên khoe sữa mình vừa vắt được “còn nóng hôi hổi” trên facebook, rằng mình vắt được bao nhiêu ml một cữ, rồi “Các bạn thấy mình siêu chưa, mình nhiều sữa chưa? Hãy như mình!”. 

Facebook của các chị tràn ngập sữa, bất chấp chuyện bạn bè của các chị có nhu cầu xem một cữ các chị vắt được bao nhiêu ml sữa hay không. Một cô bạn gái (chưa lập gia đình) từng than thở với tôi: “Đó là chuyện riêng tư, thật sự rất riêng tư nên không cần phải show ra mỗi giờ như thế. Nuôi con bằng sữa mẹ là chuyện hoàn toàn bình thường, sao nhiều chị cứ thích thần thánh hóa và trầm trọng hóa nó lên như thế nhỉ? Càng làm quá, càng thấy hội anti sữa bò và hội cuồng sữa bò có vẻ đang mắc một căn bệnh giống hệt nhau. Cái gì thái quá cũng đều không tốt”. Tôi cũng nuôi con bằng sữa mẹ. Tính ra, tôi cũng đáng nhận được huy chương đấy. Vì con tôi bú sữa mẹ tới khi gần 3 tuổi mà. Nhưng tôi chưa một lần “khoe sữa” trên facebook. Đơn giản vì tôi ngại bạn bè cứ nhìn chằm chằm vào vòng 1 của mình rồi tự quy đổi ra… sữa. Có nhiều bạn không ngại, chẳng sao, nhưng cũng không cần thiết phải “khoe sữa” tới mức chóng mặt như thế. Cứ như thể bạn đang dí vòng 1 vào cả thiên hạ mà nói rằng: “Nhìn này, sữa của tôi nhiều chưa này? Vi diệu chưa?”. 

Tôi cũng có một cô bạn rất cuồng sữa mẹ. Sữa của bạn ấy nhiều vô cùng, nhiều tới mức con bạn ấy bú không hết, bạn ấy đem sữa của mình đi làm sữa chua rồi mời cả gia đình nhà chồng thưởng thức. Tất nhiên, không một ai dám ăn một miếng nhỏ nào, kể cả chồng bạn ấy, vì “cảm giác cứ ghê ghê thế nào” – nguyên văn lời bạn tôi nói. Nói thật, nếu bạn đem hũ sữa chua ấy đến mời tôi, tôi cũng không có đủ can đảm để thưởng thức. Không phải vì tôi chê sữa bạn thiếu chất hay ít kháng thể, mà vì đó là dòng sữa tiết ra từ cơ thể bạn. Không phải nguồn dinh dưỡng nào tiết ra từ cơ thể mình cũng có thể chế biến thành thực phẩm để ai ai cũng có thể thưởng thức. 

Sữa mẹ quả thực rất tuyệt vời. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tôi chưa bao giờ phủ nhận điều đó. Nhưng, hãy thôi lên án các mẹ có tuyến sữa ít hay không có đủ điều kiện để nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong những năm tháng đầu đời là “Bà mẹ ác độc”. Bạn, người đang kịch liệt lên án họ, mới chính là người ác độc đó, bạn ơi! Con lớn lên từ nguồn sữa và cả tình yêu thương của mẹ. Chỉ sữa không thôi thì chưa đủ đâu bạn nhé! Còn cần có cả tình yêu thương. Như tình yêu thương mẹ tôi dành cho tôi từ dòng sữa mẹ, từ chén nước cơm rắc chút muối hột và từ củ khoai luộc mẹ vùi mỗi sớm mai.