Gan là bộ phận duy nhất của cơ thể có khả năng tự khôi phục lại khi bị hư hỏng. Thế nhưng, nếu chúng ta không chăm sóc mà "sử dụng" triệt để thì việc hồi phục của gan sẽ mất khá nhiều thời gian. Thêm vào đó, ngày nay, bệnh gan nhiễm mỡ đang ngày càng tăng và trở nên phổ biến trên thế giới, cho dù bạn có uống rượu hay không (bệnh gan nhiễm mỡ không do uống rượu gọi là bệnh gan nhiễm mỡ không cồn).

Gan nhiễm mỡ được hiểu đơn giản là có quá nhiều chất béo trong gan. Bệnh gan nhiễm mỡ có thể dẫn đến viêm gan, sẹo gan, tổn thương gan vĩnh viễn, suy gan và thậm chí tử vong.

Top 4 nguyên nhân của bệnh gan nhiễm mỡ

- Thừa cân hay béo phì: Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), 69% người lớn ở Hoa Kỳ bị thừa cân và 33% là béo phì. Thừa cân hoặc béo phì là một trong những yếu tố hàng đầu gây bệnh gan nhiễm mỡ.

- Bạn bị kháng insulin hay bị tiểu đường: Theo CDC, hơn 29 triệu người ở Hoa Kỳ mắc bệnh tiểu đường và 25% trong số đó thậm chí không biết họ có bệnh tiểu đường. 86 triệu người trưởng thành khác có bệnh tiền đái tháo đường, đặc trưng bởi sự đề kháng insulin - mức đường trong máu cao hơn bình thường. Điều này cũng ảnh hưởng đến việc tích tụ mỡ trong gan.

- Bạn có lượng cholesterol cao: Liên quan đến một số phép đo chất béo trong máu, cholesterol cao được biết là làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và bệnh gan nhiễm mỡ của một người.

- Bạn thường xuyên uống rượu: Nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh gan nhiễm mỡ là nghiện rượu và uống nhiều rượu. Gan nhiễm mỡ phát triển khi cơ thể tạo ra quá nhiều chất béo hoặc không thể chuyển hóa chất béo đủ nhanh. Tiêu thụ rượu làm suy giảm khả năng chuyển hóa chất béo của gan.

Để loại bỏ mỡ thừa trong gan, cách hiệu quả nhất ai cũng có thể làm là kết hợp tập thể dục thường xuyên với có một chế độ ăn uống phù hợp.

Những ai nên áp dụng chế độ ăn cho gan nhiễm mỡ?

Bất cứ ai bị gan nhiễm mỡ đều được khuyến khích tuân theo chế độ ăn nghiêm ngặt để loại bỏ mỡ thừa trong gan. Chế độ ăn uống khi bị gan nhiễm mỡ tập trung nhiều hơn vào việc giảm thiểu lượng calo bằng cách tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất xơ, carbohydrates phức tạp, protein, vitamin và khoáng chất. Tốt hơn, bạn nên tiêu thụ nhóm thực phẩm tự nhiên, tránh thực phẩm chế biến vì nó càng làm cho vấn đề của gan trầm trọng. Nói chung, chế độ ăn uống cho bệnh gan nhiễm mỡ nên bao gồm:

- Ăn nhiều trái cây và rau quả, nhất là trái cây có nhiều chất xơ như cây họ đậu và ngũ cốc nguyên hạt: Ăn thực phẩm có chứa carbohydrate phức tạp, chất xơ và protein có thể giúp cơ thể cảm thấy no và cung cấp năng lượng bền vững.

- Tránh ăn đường, muối, chất béo chuyển hóa, carbohydrates tinh chế và chất béo bão hòa

- Không uống rượu.

- Ăn ít chất béo, giảm lượng calo có thể giúp bạn giảm cân và giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Lý tưởng nhất là, nếu bạn thừa cân, bạn sẽ muốn giảm ít nhất 10% trọng lượng cơ thể của mình.

Một số thực phẩm lành mạnh người bị gan nhiễm mỡ nên ăn

Nói chung, thức ăn ít ngọt và ít chế biến nên là một phần của chế độ ăn uống của người bị gan nhiễm mỡ. Mặc dù chưa có đủ bằng chứng, các nghiên cứu sơ bộ đã phát hiện ra rằng bệnh nhân gan nhiễm mỡ đáp ứng tốt với chế độ ăn Địa Trung Hải, bao gồm nhiều sản phẩm tươi sống, quả hạch, dầu ô liu, gia cầm và cá.

Dưới đây là một vài loại thực phẩm bạn có thể bổ sung trong chế độ ăn uống để tốt cho gan, nhất là đối với những trường hợp bị gan nhiễm mỡ.

1. Cà phê giảm men gan bất thường

Cà phê không chỉ có tác dụng làm cho bạn tỉnh táo mà còn có thể giảm cholesterol, giảm nguy cơ tăng huyết áp. Điều này là do cà phê có chứa axit chlorogenic, một chất chống oxy hóa được biết đến và có đặc tính kháng viêm. Uống cà phê có thể giúp bảo vệ bạn khỏi bệnh gan nhiễm mỡ không cồn.

Các nghiên cứu của Trung tâm y tế Mayo Clinic đã chỉ ra rằng những người uống cà phê có bệnh gan nhiễm mỡ có ít tổn thương gan hơn những người không uống đồ uống có caffein này. Caffeine dường như làm giảm lượng men gan bất thường của những người có nguy cơ mắc bệnh gan.

2. Rau xanh ngăn chặn sự tích tụ chất béo

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc khoa Khoa học thực phẩm và dinh dưỡng con người và khoa Sinh học, Đại học Illinois, Urbana, rau xanh được chứng minh là giúp ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong gan ở chuột. Ăn nhiều rau xanh, như cải bó xôi, cải Brussels và cải xoăn, cũng có thể giúp giảm cân nói chung.

3. Đậu phụ giảm tích tụ mỡ

Một nghiên cứu của Đại học Illinois trên chuột tìm thấy rằng protein đậu nành, chứa trong các loại thực phẩm như đậu phụ, có thể làm giảm sự tích tụ chất béo trong gan. Thêm vào đó, đậu phụ có hàm lượng chất béo và protein thấp nên cũng tốt cho gan.

4. Cá giúp giảm viêm và loại bỏ chất béo

Theo Tổ chức về bệnh gan Canada (Canadian Liver Foundation), cá béo như cá hồi, cá mòi, cá ngừ và cá hồi có nhiều axit béo omega-3. Axít béo Omega-3 có thể giúp cải thiện mức độ chất béo trong gan và làm giảm viêm.

5. Bột yến mạch tăng cường năng lượng

Carbohydrates từ ngũ cốc nguyên hạt như bột yến mạch cung cấp năng lượng cho cơ thể bạn. Hàm lượng chất xơ của chúng cũng lấp đầy bạn, điều này có thể giúp bạn duy trì cân nặng của mình, giảm thiểu nguy cơ bị gan nhiễm mỡ.

6. Quả óc chó có tác dụng cải thiện gan

Những loại hạt này có nhiều axit béo omega-3. Nghiên cứu của các nhà khoa học khoa Tiêu hóa và Gan, Khoa Y, Đại học Sydney tại Bệnh viện Westmead, Úc cho thấy những người bị bệnh gan nhiễm mỡ ăn quả óc chó đã cải thiện các xét nghiệm chức năng gan.

7. Bơ giúp bảo vệ gan

Bơ giàu chất béo lành mạnh, và nghiên cứu của các nhà nghiên cứu ở Nhật bản, được đăng trên tạp chí của Hiệp hội Hóa học Hoa Kỳ, cho thấy chúng chứa các hóa chất có thể làm chậm tổn thương gan. Chúng cũng giàu chất xơ, có thể giúp kiểm soát cân nặng.

8. Hạt hướng dương cho chất chống oxy hóa

Những hạt này có nhiều vitamin E, một chất chống oxy hóa có thể bảo vệ gan khỏi bị hư hại thêm.

9. Dầu ô liu giúp kiểm soát cân nặng

Loại dầu này có nhiều axit béo omega-3. Nấu nướng tốt hơn bơ thực vật, bơ, hoặc rút ngắn. Nghiên cứu của Đại học Sydney tại Bệnh viện Westmead, Úc phát hiện ra rằng dầu ô liu giúp làm giảm mức độ men gan và kiểm soát cân nặng.

10. Tỏi giúp giảm trọng lượng cơ thể

Loại thảo dược này không chỉ bổ sung thêm hương vị cho thực phẩm, mà các nghiên cứu thực nghiệm cũng cho thấy rằng bổ sung bột tỏi có thể giúp giảm trọng lượng cơ thể và chất béo ở những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ.

11. Trà xanh để hấp thụ ít chất béo

Một nghiên cứu do nhà khoa học dinh dưỡng Richard Bruno, trợ lý giáo sư về khoa học dinh dưỡng thuộc trường Đại học Nông nghiệp và Tài nguyên Hoa Kỳ, dẫn đầu đã phát hiện ra rằng trà xanh có thể giúp giảm thiểu tác động của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu xem trà xanh có làm giảm lượng mỡ trong gan và cải thiện chức năng gan hay không. Nhưng trà xanh cũng có nhiều lợi ích, từ việc giảm cholesterol và hỗ trợ giúp ngủ.

Nguồn: Wellnessbin/Healthline/Ncbi