Hoá đơn giả "online"

Những năm gần đây, thanh toán không tiền mặt đã trở thành xu hướng phổ biến trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Đặc biệt sau dịch Covid-19, phương thức thanh toán này ngày càng trở nên phổ biến với nhiều loại hình như chuyển khoản, thanh toán bằng mã QR,... Tuy nhiên đi cùng với sự phát triển của những hình thức thanh toán này, các đối tượng xấu cũng lợi dụng các kẽ hở để thực hiện các hành vi lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản.

Mới đây, Công an TP Hà Nội đã đưa ra khuyến cáo đối với người dân thực hiện giao dịch tài chính bằng hình thức trực tuyến về chiêu trò làm giả hoá đơn để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 

Theo đó, Công an quận Ba Đình (TP Hà Nội) đã tạm giữ hình sự đối tượng Nguyễn Thị Thuý (SN 1984, trú tại Hải An, Hải Hậu, Nam Định) để điều tra về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Với thủ đoạn giả vờ vào cửa hàng điện thoại tại phường Kim Mã để hỏi mua 1 điện thoại Samsung Galaxy Z Fold5 (trị giá khoảng gần 34 triệu đồng). Khi thanh toán, đối tượng đưa ra hình ảnh thông tin đã chuyển khoản thành công đến tài khoản của cửa hàng.

Tuy nhiên, khi nhân viên cửa hàng kiểm tra tài khoản thì chưa nhận được tiền, nghi ngờ là hình ảnh giả mạo nên nhân viên đã báo cơ quan Công an. Sau khi kiểm tra, cơ quan công an đã đưa đối tượng và tang vật về trụ sở để làm rõ.

Tại cơ quan Công an, Thuý khai nhận do cần tiền nên đã lên mạng tìm hiểu và dùng hình ảnh chuyển khoản làm giả nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản khi mua điện thoại.

Đây chỉ là 1 trong nhiều trường hợp bị các đối tượng xấu lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo. Trên thực tế, tình trạng này đã xuất hiện trong thời gian dài, có nhiều cảnh báo từ cơ quan chức năng, tuy nhiên vẫn nhiều người dân bị sập bẫy. Đặc biệt khi mà các hội nhóm quảng cáo, rao bán dịch vụ làm giả biên lai thanh toán ngang nhiên hoạt động hàng ngày trên mạng xã hội.

Ngoài các nền tảng MXH, rất nhiều ứng dụng và trang web khác cũng nở rộ "dịch vụ" này. Thậm chí, người dùng có thể làm giả biên lai của nhiều ngân hàng khác nhau với mức giá chỉ 20.000 đồng mỗi lần.

Cũng theo cơ quan chức năng, đã có nhiều trường hợp bị lừa tuy nhiên vì số tiền bị lừa không lớn đã e ngại trong việc trình báo khiến tình trạng này thêm ngày càng phức tạp.

Lật tẩy chiêu trò lừa đảo

Đối với chiêu trò giả mạo biên lai chuyển tiền thành công, theo Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và truyền thông, người dân cần lưu ý các dấu hiệu nhận diện sau đây:

- Thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo là mua hàng số lượng lớn, sau đó vay thêm tiền mặt của nạn nhân rồi chuyển khoản trả.

- Các đối tượng đề nghị chuyển khoản theo hình thức Internet Banking cho người bán hàng. Nhưng thực chất là không có việc chuyển tiền thật, mà các đối tượng đã dùng một số phần mềm tạo dựng bill thanh toán giả rồi đưa cho người bán hàng xem nhằm chứng minh là đã thực hiện việc chuyển khoản. Cho đến khi các nạn nhân không thấy tài khoản báo có tiền và nhận ra mình đã bị lừa, thì các đối tượng đã “cao chạy xa bay”.

Để tránh trở thành “mồi ngon” của kẻ xấu, cơ quan chức năng cũng cảnh báo người dân, nếu sử dụng giao dịch qua tài khoản ngân hàng cần lưu ý kỹ hóa đơn chuyển khoản, không giao hàng hóa cho bất kỳ ai khi chưa nhận được tiền trong tài khoản ngân hàng, kể cả khi kẻ gian cung cấp hình ảnh đã chuyển khoản thành công.

Ngoài ra, với hệ thống công nghệ của các ngân hàng, việc chuyển khoản 24/7, khách hàng sẽ nhận được thông báo có tiền trong tài khoản. Người tham gia giao dịch nên chờ thông báo đã nhận được tiền từ ngân hàng thay vì chỉ tin tưởng vào ảnh chụp giao diện chuyển tiền thành công.

Hiện nay, các ngân hàng đều có dịch vụ thông báo biến động số dư ngay trên app hoặc qua SMS, bạn có thể kiểm tra tài khoản thông qua những cách này khi có giao dịch để chắc chắn chuyển khoản đã thành công. Đặc biệt, dịch vụ thông báo biến động số dư qua SMS có thể được thực hiện ngay cả khi không có mạng internet.

Bên cạnh đó, nếu để ý kĩ thì hình ảnh “giao dịch thành công” bị làm giả có một số đặc điểm khác với hình ảnh từ ngân hàng chính thống về màu sắc, phông chữ, thời gian...

Đặc biệt lưu ý, tuyệt đối không cung cấp tên đăng nhập, mật khẩu ứng dụng, mã xác thực OTP, email… cho bất kỳ ai kể cả khi người đó tự xưng là nhân viên ngân hàng, cơ quan nhà nước.

Xử phạt như thế nào?

Hành vi làm giả các hóa đơn thanh toán điện tử rồi thông qua các ứng dụng Internet banking, mobile banking của các ngân hàng để thông báo đã chuyển khoản nhằm chiếm đoạt tài sản của bị hại hay cắt ghép nội dung video để lừa đảo có thể bị xử lý về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 174 Bộ Luật Hình Sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017). Theo đó: 

Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;

b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.

Mức phạt cao nhất đối với tội này là tù chung thân. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.