Theo lịch sự kiện thiên văn năm 2022, tháng 12 là một trong những khoảng thời gian được người yêu bầu trời mong chờ nhất với nhiều hiện tượng thiên văn kỳ thú sẽ xuất hiện. Ngoài trận mưa sao băng rực rỡ nhất trong năm - Mưa sao băng Geminids người yêu bầu trời còn được chứng kiến thêm một trận mưa sao băng khác đó là mưa sao băng Ursids - trận mưa sao băng cuối cùng của năm 2022.

Mưa sao băng "gấu con"

Ursids là một trận mưa sao băng nhỏ tạo ra khoảng 5-10 sao mỗi giờ. Nó được tạo ra bởi các hạt bụi do sao chổi Tuttle để lại, được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1790. Trận mưa diễn ra hàng năm từ ngày 17 đến 25 tháng 12.

Hội Thiên văn Hà Nội (HAS) cho biết, cực đại của trận mưa sao băng năm nay sẽ diễn ra vào đêm ngày 21, rạng sáng ngày 22. Ursids xuất phát từ chòm Ursa Minor (Gấu nhỏ), tức Tiểu Hùng tinh. Vị trí của chòm sao này trên bầu trời cũng là nơi diễn ra mưa sao băng Ursids, tuy nhiên các ngôi sao băng cũng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.

Theo định vị trên trang Time and Date, từ Việt Nam, người yêu bầu trời có thể chiêm ngưỡng đêm đẹp nhất của mưa sao băng Ursids vào đêm ngày 22, rạng sáng 23/12, với khoảng 10 vệt/giờ.

Tuy đây chỉ là một trận mưa sao băng nhỏ so với Geminids rực rỡ hồi giữa tháng 12 nhưng đây sẽ là trận mưa sao băng cuối cùng của năm 2022. Cùng với đó, dự báo thời tiết các vùng trên cả nước khá thuận lợi để người yêu bầu trời có thể chiêm ngưỡng hiện tượng thú vị này. Chính vì vậy, nếu có cơ hội người yêu bầu trời không nên bỏ qua sự kiện ý nghĩa này.

Và để chiêm ngưỡng hiện tượng thú vị này, bạn không cần bất kỳ thiết bị đặc biệt nào, những gì bạn thực sự cần là bầu trời quang đãng và sự kiên nhẫn.

Tìm một điểm ngắm cảnh hẻo lánh, cách xa ánh đèn thành phố. Khi đến địa điểm, mắt của bạn có thể mất 15 đến 20 phút để làm quen với bóng tối.

Đặc biệt, tại các tỉnh miền Bắc nền nhiệt về đêm được dự báo giảm sâu, chính vì vậy hãy chuẩn bị trang phục phù hợp với thời tiết.

Tuy xuất hiện với tần suất khá ít, thế nhưng với điều kiện thuận lợi; có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên bầu trời và việc quan sát đúng đêm cực đại sẽ giúp bạn chiêm ngưỡng dễ dàng hơn, chính vì vậy, nếu có thể bạn hãy tận dụng mọi thiết bị để có thể ghi lại khoảnh khắc hiếm có này.

Đông chí 2022

Ngoài ra, rạng sáng ngày hôm nay 22/12 cũng là lúc diễn ra Đông chí. Hiện tượng xảy ra lúc 4:40 (giờ Việt Nam). Theo đó, cực nam của trái đất sẽ nghiêng về phía mặt trời và Mặt trời sẽ đạt đến vị trí cực nam trên bầu trời, nằm ngay trên chí tuyến 23,44 vĩ độ nam. Đây là ngày đầu tiên của mùa Đông (Đông chí) ở Bắc bán cầu và ngày đầu tiên của mùa Hè (Hạ chí) ở Nam bán cầu.

Vào ngày này, do Mặt trời sẽ hợp với đường tiếp tuyến của chí tuyến nam theo một góc 90 độ. Chính vì thế, Nam bán cầu sẽ chịu tác động từ Mặt trời nhiều nhất, do vậy thời gian ban ngày dài nhất và thời gian ban đêm là ngắn nhất. Ở nửa kia của Bắc bán cầu thì ngược lại, ngày sẽ ngắn nhất và đêm dài nhất.

Hàng năm, Đông chí không đến cố định vào một ngày vì còn tùy thuộc vào năm và múi giờ. Năm 2022, ngày Đông chí rơi vào thứ Năm 22/12 dương lịch, tức ngày 29/11 âm lịch và kết thúc trong ngày 5 hoặc ngày 6 tháng 1.

Tại Việt Nam, vào ngày này sẽ không có hoạt động gì đặc biệt, tuy nhiên với nhiều nước trên thế giới, đây là một ngày lễ lớn, nhiều hoạt động lễ hội được tổ chức vào ngày này. Có rất nhiều lễ hội diễn ra như lễ hội Festivus, lễ hội Kwanzaa, lễ hội lễ hội Yalda, lễ hội Saturnalia, lễ hội Hanukkah, lễ hội Huma Light…

Đông chí cũng là ngày đánh dấu sự thay đổi thời tiết lớn bậc nhất trong năm. Tuy không gây ảnh hưởng lớn hay mưa nhiều nhưng lại gây hiện tượng mưa ẩm và nồm ảnh hưởng đến sức khoẻ. Vì vậy mọi người cần có sự chuẩn bị về sức khỏe cũng như sắp xếp lại sinh hoạt để thích ứng với những thay đổi này.

23 tháng 12 – Trăng mới

Ngoài mưa sao băng Ursids, ngày 23/12 cũng sẽ diễn ra đợt Trăng mới cuối cùng trong năm.

Mặt trăng sẽ nằm ở cùng phía Trái đất so với Mặt trời và sẽ không thể quan sát thấy trên bầu trời đêm. Giai đoạn này xảy ra lúc 17:17 (giờ Việt Nam). Đây là thời điểm tốt nhất trong tháng để quan sát các vật thể mờ nhạt như các thiên hà và các cụm sao chúng sẽ không bị ảnh hưởng bởi ánh trăng.