Trong những năm gần đây, việc lựa chọn phương pháp giáo dục cho trẻ trong gia đình luôn là chủ đề được quan tâm rất nhiều. Một số phụ huynh tin rằng kỷ luật nghiêm khắc sẽ giúp con phát triển tốt. Trong khi đó, một số khác lại có quan điểm rằng giáo dục dựa trên tình yêu thương mới có thể nuôi dưỡng những đứa trẻ xuất sắc hơn.
Trước 2 luồng ý kiến trên, nghiên cứu của Giáo sư nổi tiếng Trung Quốc Lý Mai Cẩn đã cho thấy sự khác biệt đáng kể về khả năng thích ứng tâm lý, hành vi và xã hội giữa những đứa trẻ thường xuyên bị đánh đòn và những đứa trẻ không bao giờ bị đánh đòn. Hơn nữa, những khác biệt này thường quyết định quỹ đạo cuộc sống tương lai của trẻ. Các bậc phụ huynh có thể tham khảo nghiên cứu này để chọn ra cách giáo dục con cái hiệu quả hơn.
Giáo sư Lý Mai Cẩn là một nhà tâm lý học giáo dục nổi tiếng, bà đã dành tâm huyết cho việc nghiên cứu tâm lý, hành vi và giáo dục của trẻ em từ rất sớm. Trong nghiên cứu mới nhất của mình, giáo sư đã hướng tầm nhìn về tác động của trừng phạt thân thể đối với trẻ em. Bà tin rằng trừng phạt thân thể sẽ không chỉ gây tổn hại về thể chất cho trẻ mà còn hủy hoại sức khỏe tinh thần và khả năng thích ứng xã hội của chúng.
1. Khác biệt tâm lý
Theo giáo sư Lý Mai Cẩn, những đứa trẻ thường xuyên bị bố mẹ đánh đòn thường có mức độ lo lắng, mặc cảm tự ti và trầm cảm cao hơn so với bình thường.
Trẻ cũng dễ cảm thấy chán nản, bất lực khi gặp khó khăn, thử thách. Tình trạng tâm lý này thường khiến các em thiếu tự tin trong học tập và cuộc sống, từ đó ảnh hưởng đến sự phát triển của các em.
Ngược lại, những đứa trẻ ít chịu sự tác động của đòn roi lại có tinh thần mạnh mẽ và sự tự tin cao hơn. Những đứa trẻ này khi gặp khó khăn cũng sẽ có xu hướng tìm kiếm giải pháp cho vấn đề thay vì trốn tránh hay bỏ cuộc. Trạng thái tâm lý này chắc chắn sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển trong tương lai của các em.
2. Khác biệt hành vi
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những đứa trẻ thường xuyên bị đánh đòn sẽ hung hăng hơn, có khả năng thực hiện những hành vi xấu như trốn học, đánh nhau cao hơn những đứa trẻ khác. Ngược lại, những đứa trẻ được sống trong tình yêu thương sẽ có khoan dung hơn và sống trách nhiệm hơn. Các em biết cách tôn trọng người khác, sẵn sàng giúp đỡ người khác hơn và sẵn sàng đảm nhận trách nhiệm của mình hơn.
3. Khả năng thích ứng xã hội
Giáo sư Lý Mai Cẩn cho biết những đứa trẻ thường xuyên bị đánh đòn thường có khả năng thích ứng xã hội thấp hơn những đứa trẻ khác. Những đứa trẻ này thường tự ti và dần hình thành thói quen không dám bộc lộ mà âm thầm chịu đựng. Điều này sẽ khiến trẻ trở nên rụt rè và hèn nhát. Sau này khi bước vào xã hội, trẻ sẽ sợ hãi thế giới xung quanh, không dám thể hiện bản thân, thậm chí là dễ bị đối xử tệ bạc.
Ngược lại, những đứa trẻ chưa bao giờ bị đánh đòn lại có khả năng thích ứng xã hội cao hơn. Trẻ có thể thích nghi tốt hơn với môi trường và lối sống mới, đồng thời có khả năng đương đầu tốt hơn với những thay đổi và thách thức trong cuộc sống. Khả năng này chắc chắn sẽ hỗ trợ mạnh mẽ cho cuộc sống và sự phát triển nghề nghiệp trong tương lai. Sau này khi ra ngoài xã hội, nếu gặp chuyện bất bình hay lúc cần thể hiện quan điểm, con sẽ biết lên tiếng để bảo vệ quyền và lợi ích của mình.
Cha mẹ thông minh không đánh mắng con cái
Trong quá trình giáo dục con cái, việc trẻ phạm lỗi khiến cha mẹ phải trách mắng để răn đe, dạy dỗ là những điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, cha mẹ thông minh sẽ biết cách kiềm chế cảm xúc của mình và sử dụng các phương pháp tốt hơn để giáo dục con cái.
1. Tôn trọng cá tính của trẻ
Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc nhất và người lớn nên tôn trọng sở thích và thế mạnh của trẻ hơn là ép buộc chúng làm theo ý muốn của gia đình.
2. Dẫn dắt bằng ví dụ
Cha mẹ là tấm gương cho con cái noi theo, lời nói, việc làm của chúng ta sẽ ảnh hưởng trực tiếp nhất đến con cái. Vì vậy, cha mẹ nên cố gắng thể hiện sự tử tế, trung thực, đáng tin cậy và chăm chỉ để làm gương tốt cho con cái.
3. Hãy lắng nghe con
Duy trì giao tiếp tốt với trẻ và hiểu được suy nghĩ cũng như nhu cầu của con là nền tảng để thiết lập mối quan hệ lành mạnh giữa cha mẹ và con cái. Chúng ta nên học cách lắng nghe con cái, sau đó quan tâm, hỗ trợ chúng.
4. Tạo không khí gia đình hòa thuận
Gia đình là cái nôi cho sự phát triển của trẻ và bầu không khí gia đình hòa thuận là điều cốt yếu cho sự trưởng thành tốt của trẻ. Cha mẹ nên cố gắng tạo dựng một môi trường gia đình tràn đầy yêu thương, quan tâm để trẻ có thể lớn lên hạnh phúc.
Tất nhiên, tính cách và trải nghiệm trưởng thành của mỗi đứa trẻ là khác nhau và phương pháp giáo dục gia đình chỉ là một yếu tố.
Ngoài ra, mục đích của việc giáo dục gia đình không chỉ là khiến trẻ tuân theo nội quy mà quan trọng hơn là rèn luyện khả năng tư duy độc lập, khả năng phán đoán và nhân cách đạo đức tốt cho trẻ.
(Theo Aboluowang)