Bệnh tay, chân, miệng là bệnh do siêu vi trùng đường ruột gây ra, thường xảy ra đối với trẻ ở lứa tuổi nhà trẻ. Trẻ mắc tay, chân, miệng thường có các triệu chứng điển hình như nốt hồng ban bóng nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, trong miệng (gây vết loét miệng), đầu gối, mông, hay nổi rải rác ở những vị trí khác trên cơ thể (đặc biệt, những bóng nước này khi ấn vào thường không đau, không ngứa) kèm theo triệu chứng sốt nhẹ, nôn ói và tiêu chảy...

Theo ThS.BS Lê Phan Kim Thoa - Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, đến nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu điều trị bệnh tay, chân, miệng, bệnh nhân chủ yếu được điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm đau do các vết loét gây nên và điều trị các biến chứng nếu có. Đối với những trường hợp nhẹ, chỉ cần sử dụng thuốc giảm đau, an thần... Tuy nhiên trẻ cần được theo dõi sát, để xử trí kịp thời những biến chứng xảy ra.

Bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày, những nốt hồng ban sẽ lặn đi, không để lại sẹo. Nhưng nếu nguyên nhân gây bệnh là do vi-rút Entero 71, thì có thể dẫn đến tử vong (do biến chứng viêm não màng não, viêm cơ tim, phù phổi..) nếu không xử trí kịp thời.

Gia tăng trẻ mắc bệnh tay chân miệng ở Việt Nam

Mặc dù tay chân miệng không phải là một bệnh mới, nhưng hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm sai lầm trong cách chăm sóc trẻ. Điền hình như:

Hạn chế tắm rửa, quấn kín trẻ thì trẻ càng mau lành

Một số phụ huynh quan niệm khi trẻ bị tay chân miệng càng ủ trẻ, hạn chế tắm rửa để trẻ ra ban càng nhiều thì sẽ càng mau lành. Tuy nhiên đây là quan niệm hoàn toàn sai bởi vì nếu ủ trẻ nhiều quá trẻ sẽ bị nhiễm trùng da, để lại sẹo. Trong khi chăm sóc trẻ tay chân miệng cần giữ cho các nốt ban thoáng sẽ mau lành hơn và không để lại sẹo.

Tắm cho bé khi bị tay chân miệng bằng nước ấm, lau rửa cơ thể trẻ nhẹ nhàng, tránh làm vỡ bóng nước hoặc trầy xước da.

Tuyệt đối không ủ kín bé khi mắc tay chân miệng

Trẻ ở nhà thì không bị tay chân miệng

Phụ huynh thường nghĩ con mình ở nhà thì không thể nào bị bệnh tay chân miệng được nhưng tay chân miệng có thể lây qua trung gian người chăm sóc. Trẻ không đi nhà trẻ vẫn có thể mắc bệnh do tiếp xúc người mắc bệnh không có triệu chứng, thường là người lớn.

"Đừng nên quan niệm rằng con mình ở nhà là con mình không bị, mà bố mẹ hoàn toàn có thể mang bệnh về cho con nếu không vệ sinh sạch sẽ", bác sĩ Thoa nói.

Trẻ nhỏ mới bị tay chân miệng

Theo bác sĩ Thoa, quan niệm chỉ có những trẻ nhỏ mới bị tay chân miệng là không đúng. Tay chân miệng đa số chỉ gặp ở những trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt những trẻ dưới 3 tuổi, nhưng thực tế, người lớn vẫn có thể bị và trẻ lớn vẫn có thể bị tay chân miệng. Thậm chí nhiều trẻ lớn mắc tay chân miệng cũng có thể gặp biến chứng dẫn đến suy hô hấp, suy tuần hoàn. Do vậy, phụ huynh nên bảo vệ con và chăm sóc trẻ đúng cách để tránh mắc bệnh.

Trẻ phải có đầy đủ biểu hiện ở miệng, tay, chân

Trẻ bị bệnh tay chân miệng điển hình sẽ có biểu hiện loét miệng kèm nổi sẩn ở lòng bàn tay bàn chân, tuy nhiên có những trẻ chỉ có biểu hiện loét miệng đơn thuần hoặc chỉ nổi sẩn ngoài da, đặc biệt nếu chỉ nổi ở mông rất dễ lầm với hăm tã.

"Phụ huynh cần lưu ý khi con có những dấu hiệu bất thường, nên đưa con đi khám để biết được mức độ diễn tiến của bệnh, cũng như được hướng dẫn cách theo dõi và cách phát hiện biến chứng", bác sĩ Thoa nói.

Không phải trẻ nào cũng nổi nốt ban ở tay, chân và miệng

Cần xức thuốc lên sang thương da để trẻ mau lành bệnh

Sang thương da trong bệnh tay chân miệng thường không gây đau hay ngứa, do đó thân nhân không nên tự ý xức các loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì khi bôi thuốc sẽ che đi các dấu hiệu trên sang thương da, do đó các bác sĩ rất khó chẩn đoán hay theo dõi diễn tiến của sang thương da.

Trẻ khó ngủ, giật mình quấy khóc là do bị đau miệng

Một sai lầm về tay chân miệng được bác sĩ Thoa liệt kê là trẻ khó ngủ, giật mình quấy khóc là do bị đau miệng. Thực tế, trẻ mắc bệnh tay chân miệng khi có biểu hiện giật mình chới với là đã có biến chứng, cần được đưa đến bệnh viện khám để kịp thời điều trị.

Để phòng ngừa trẻ tránh mắc tay chân miệng, cha mẹ nên chú ý vệ sinh môi trường sạch sẽ và thường xuyên làm vệ sinh đồ chơi của trẻ. Phụ huynh nên hướng dẫn con rửa bằng xà phòng mỗi ngày, lau nhà bằng những dung dịch lau nhà.

"Một điều đặc biệt nữa là nếu trẻ bị tay chân miệng, phụ huynh phải hạn chế cho trẻ tiếp xúc với những trẻ khác, hạn chế lây nhiễm", bác sĩ Thoa lưu ý.