Phần lớn mọi người cho rằng học dốt là đáng xấu hổ. Tuy nhiên, đôi khi kết quả học tập đó chỉ thể hiện sự xung đột giữa bản sắc cá nhân của học sinh và chương trình đào tạo của nhà trường.

Doãn Thanh Vân - 1 cựu sinh viên đại học Harvard - người giành hàng loạt giải thưởng lớn bé về hùng biện quốc tế là minh chứng cho điều đó. 

Thanh Vân có bằng cử nhân kinh tế và bằng tiến sĩ Khoa học - Chính trị tại Đại học Hồng Kông - Trung Quốc. Cô cũng giành học bổng và theo học tiến sĩ Luật ở đại học Harvard.

Cô từng đạt danh hiệu "Người tranh luận hay nhất" trong Giải đấu hùng biện quốc tế diễn ra tại Trung Quốc năm 2014, 2018 và là nhà vô địch của chương trình "Tiếng nói Trung Quốc tuyệt vời" năm 2015.

Thanh Vân - cô gái có sự nghiệp rạng rỡ nhưng từng "lạc lối ở vạch xuất phát".

Nhìn vào những thành tích này, chắc không ai ngờ được Thanh Vân từng có những năm đầu đi học đáng... sợ. Hơn 20 năm trước, cô là một đứa trẻ thực sự "lạc lối ở vạch xuất phát", học dốt nhất, bị giáo viên mắng nhiều nhất.

Mỗi lần đến lớp của Thanh Vân đều rất chán nản, chính cô bé khi ấy cũng đau khổ vì thành tích tệ hại của mình.

Tuy nhiên, mẹ của cô lại vẫn cười, ôm con gái vào và an ủi: "Đừng lo lắng, chỉ là điểm số thôi mà. Con sẽ làm tốt hơn khi thích nghi với trường học và sẽ trở thành 1 học sinh giỏi khi lên lớp 4".

Thế nhưng cả năm lớp 4, thành tích của Thanh Vân cũng không được cải thiện. Mẹ cô vẫn động viên: "Đừng lo lắng, mẹ đã tính toán lại, thời điểm con trở nên xuất sắc sẽ không còn xa, khi con lên cấp 2 chăng?".

Cả tiểu học và trung học, Thanh Vân lại chứng minh ngược những dự đoán của mẹ. Cô trải qua 6 lần chuyển trường và mỗi lần chuyển vẫn đều là 1 học sinh đứng cuối bảng xếp hạng. Nhớ có lần Thanh Vân bị một giáo viên mắng thẳng thừng trước cả lớp: "Con heo ngu ngốc".

Một cô giáo khác lại sử dụng ngôn từ ẩn dụ hơn để chê trách Thanh Vân: "Đầu óc bã đậu".

Và không dưới 1 lần, giáo viên chủ nhiệm trung học của Thanh Vân từng nói với mẹ cô rằng: "Đứa trẻ này sẽ không thể vào trường cấp 3 trong tương lai. Chị hãy cho nó vào trường nghề càng sớm càng tốt".

Tuy nhiên, trước những chỉ trích và nghi ngờ của giáo viên, cha mẹ của Thanh Vân không bao giờ trách mắng cô. Ngược lại, họ luôn dành cho con gái đủ niềm tin và sự khích lệ.

Người mẹ tuyệt vời ấy còn kể cho Thanh Vân nghe 1 câu chuyện: Củi to nhóm lâu hơn, cần phải có thời gian chờ đợi bắt lửa, thế nhưng khi đã cháy rồi thì sẽ rất đượm và rất lâu. "Có thể họ là củi nhỏ nên nhanh bắt lửa, con là cành củi to nên phải có thời gian. Con hiện giờ chưa bằng họ, nhưng sau này con nhất định sẽ hơn họ. Điều đó chỉ con có thể quyết định được" - mẹ của Thanh Vân động viên con.

Cô gái luôn đứng cuối lớp ấy dần lấy lại niềm tin và cố gắng. Rồi tới tận khi lên cấp 3, những dự đoán của mẹ cô mới bắt đầu thành hiện thực.

Hãy tự hỏi, có bao nhiêu cha mẹ có thể làm điều này? Chỉ cần nhìn thấy điểm số trong những bài kiểm tra của con không cao, họ đã quay sang trách mắng đứa trẻ. Nhiều cha mẹ thì đau đầu tìm giải pháp như cho con học phụ đạo, ép bé tự học thật nhiều, cắt hết các chương trình giải trí... Nhưng điều mà đứa trẻ cần nhất lúc này là sự thông cảm, khích lệ thì cha mẹ lại không làm được.

Còn cha mẹ của Thanh Vân đã đối xử với con gái như 1 cá thể độc lập, tôn trọng nhu cầu, không áp đặt mong muốn của mình lên con từ đầu tới cuối. Bên cạnh đó, họ còn luôn ở bên, động viên và khích lệ con gái kịp thời. Nhưng sau tất cả sự hỗ trợ tinh thần to lớn ấy, họ vẫn khẳng định rằng: Chỉ con, chính con mới là người quyết định mình sẽ như thế nào trong tương lai.