Khi chị Hồng Nhung - vợ nghệ sĩ Xuân Bắc đăng một dòng trạng thái lên trang cá nhân, bỏ qua những ý kiến trái chiều về cách hành xử sai đúng, thì điều khiến nhiều phụ huynh giật mình chính là dường như càng ngày việc kiểm soát con cái càng ngoài tầm tay với. 

Thiết bị công nghệ phủ sóng khắp mọi nơi, việc kết nối mạng trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, lũ trẻ chỉ cần một thao tác click đơn giản là có thể tiếp cận cả hàng triệu thông tin, hình ảnh mới. Và tất nhiên, không loại trừ cả những nguồn thông tin "không đứng đắn". Hôm nay là con trai Xuân Bắc, ngày mai, biết đâu con mình sẽ là nạn nhân tiếp theo của sự cám dỗ?

Câu chuyện giáo dục giới tính vì thế lại sục sôi hơn bao giờ hết. Trong đó, thậm chí còn nổi lên vấn đề gây tranh cãi: Nếu nội dung không lành mạnh bủa vây con cái chúng ta khắp mọi nơi, vậy thì thay vì để con "tự bơi", có nên CHỦ ĐỘNG cho con tiếp xúc với văn hóa phẩm 18+ từ sớm để "vẽ đường cho hươu chạy... an toàn?

Người thì gay gắt: "Biết sớm rồi bừa bãi, hư hỏng", chuyện tình dục chỉ "để dành" đến khi lấy vợ gả chồng, người lại cho rằng, trong thời đại internet phủ đến tận răng, cấm con cái tò mò và tìm hiểu về giới tính hay tình dục là điều vô ích và không thể.

Để tránh con tiếp cận những thông tin sai lệch, trang bị trước tất tần tật cho con là điều nên làm. Những đứa trẻ có kiến thức đầy đủ và đúng đắn về tình dục sẽ ít có khuynh hướng quan hệ tình dục sớm và sai lầm như những đứa trẻ bị cấm đoán.

Trên thực tế, nhiều ông bố ngỡ ngàng khi con gái 11 tuổi hỏi "làm thế nào để có thai?" hay người mẹ lặng người khi nghe con thủ thỉ: "Có nên quan hệ tình dục với bạn trai?", bởi vì trước đó họ đã thờ ơ trong việc giáo dục giới tính cho con cái mình.

Những đề tài này rõ ràng không hề mới, nhưng lâu nay chúng ta vẫn luôn băn khoăn việc “nói làm sao cho dễ nghe” với nhau, càng khó hơn khi “nói làm sao cho con nghe”. Và, quan trọng, thời điểm nào được coi là "chín muồi" để nói về giới tính?

Đừng nhầm lẫn giữa "vẽ đường" và "xúi bậy"

Anh Ngọc Ân (Bình Chánh, TP.HCM): Trước hết, tôi khẳng định tình dục là cách con người kết nối với nhau về bản năng và duy trì sự tiếp nối qua nhiều thế hệ bằng cách thụ tinh và sinh sản. Tình dục không có gì xấu, thậm chí là thiêng liêng. 

Ở nhà tôi, con cái bắt đầu biết phân biệt giới tính, các bộ phận cơ thể từ lúc 3 tuổi. Con gái tôi từ nhỏ dù ở nhà hay ra đường đều biết bảo vệ để tránh phơi bày vùng kín, con trai hiểu tại sao giữa nam nữ lại có sự khác nhau về bộ phận sinh dục. Khi con lớn hơn, vợ chồng tôi "chia ca" để nói về mộng tinh, xuất tinh, kinh nguyệt, lông mu hay sự cương cứng của dương vật, thay đổi của bộ ngực ở phụ nữ. 

Cháu biết rằng đến giai đoạn dậy thì, nếu có hành động quan hệ tình dục với người khác giới và không có biện pháp bảo vệ, trứng sẽ gặp tinh trùng để thụ tinh tạo thành phôi thai và "sản xuất" ra em bé. Chúng tôi nói về dương vật, âm đạo, tình dục một cách cởi mở, không ví von hay e ngại. Sách giáo dục giới tính phù hợp độ tuổi vẫn có sẵn trên kệ sách, để khi thắc mắc con có thể tìm hiểu bất cứ lúc nào.

Nhưng, nói như thế không có nghĩa là tôi sẵn sàng "tung hê" hết cho con những kiến thức về tình dục. Văn hóa phẩm 18+ theo quan điểm của tôi chỉ phù hợp với trẻ 18 tuổi trở lên, nếu không người ta quy định độ tuổi để làm gì? Tôi không "thoáng" đến mức cùng ngồi với con xem các hình ảnh hay phim ảnh quá "trần trụi" về quan hệ tình dục. Như thế không có nghĩa là "vẽ đường", như thế là "xúi dại". 

Giáo dục giới tính cho con ở độ tuổi 11-12 đến dưới 18 tuổi cũng chỉ nên tập trung vào hướng làm sao tránh việc thực hành tình dục sai (quan hệ khi chưa đủ tuổi, quan hệ bừa bãi, nhiều bạn tình cùng lúc), biết cách bảo vệ bản thân trước những nguy cơ xâm hại (nạn ấu dâm, cưỡng hiếp), biết cách sử dụng các biện pháp an toàn (phòng tránh thai, phòng các bệnh liên quan đến đường tình dục)... Những thông tin này từ clip giáo dục giới tính mô phỏng hay sách giáo dục giới tính cho trẻ, cộng với khả năng "diễn thuyết" của cha mẹ là đủ.

Nếu con "vô tình" xem được những văn hóa phẩm này, tất nhiên đến lúc đó tôi sẽ là người đầu tiên ngồi ngang hàng với con để giải đáp từ A đến Z mọi thắc mắc của con mình. Còn việc chủ động thì chẳng khác nào hại con. Đừng "hiện đại" đến mức đẩy mọi chuyện đi quá xa. Cái gì cũng có giới hạn. Giáo dục con cái cũng vậy.

Tư duy phụ huynh là vấn đề cốt lõi

Chị Trương Hằng, chuyên viên trị liệu tâm lý: Tôi cho rằng, không có quy chuẩn đúng sai trong vấn đề nên hay không nên chủ động cho con tiếp cận với các nội dung 18+. Sẽ rất khó để đứng về bên nào hoàn toàn bởi bất kỳ vấn đề nào cũng sẽ có hai mặt của nó. 

Điều quan trọng ở đây, theo tôi chính là phụ huynh đã trang bị cho mình kiến thức, tư duy đúng về giới tính và tình dục hay chưa? Và họ có đủ tự tin, kỹ năng để kết nối và truyền đạt hay không? Chính phụ huynh là người hiểu con nhất để biết cách giáo dục nào phù hợp nhất với con mình. Dù chọn cách tiếp cận nào thì tư duy phụ huynh cũng là vấn đề cốt lõi.

Hiện nay còn có nhiều phụ huynh rất e dè khi nói tới các vấn đề giới tính cũng như thay đổi tâm sinh lý với con cái mình do thiếu kiến thức về giới tính, về tâm sinh lý thay đổi theo từng giai đoạn; Phụ huynh sợ con biết đến các vấn đề này sớm thì tâm hồn sẽ trở nên già dặn đánh mất đi sự vô tư, hồn nhiên vốn có của trẻ con; Phụ huynh sợ mình "Vẽ đường cho hươu chạy'', con biết rồi con sẽ tò mò dễ dẫn đến hư hỏng. Thậm chí còn bị bố mẹ la mắng cấm không được nhắc tới những việc "tế nhị" như thế, cấm đoán con không được tìm hiểu giống với cách mà ngày trước bố mẹ đã cư xử với mình...

Tuy nhiên phụ huynh cần nhớ rằng, thời đại ngày nay đã thay đổi, con cái bạn cũng không như chúng ta mấy chục năm về trước. Cách dạy con lạc hậu và lỗi thời như cấm đoán, che giấu sẽ chỉ khiến trẻ sợ hãi bên ngoài nhưng bên trong tò mò, muốn bắt chước, làm thử sẽ dẫn đến hậu quả khó lường. 

Về quan điểm cá nhân, tôi sẽ không trực tiếp cho con tiếp cận các nội dung 18+ khi chưa đủ tuổi bởi điều này vừa không phù hợp với quy định pháp luật (trong trường hợp truy cập vào các web cấm) vừa chưa cần thiết. Thay vì vậy, tôi chú trọng trang bị trước những kiến thức giới tính cho con.

Bất kỳ một sự chuyển đổi về quan điểm sống nào cũng luôn cần có thời gian cho sự thích ứng, và điều trước tiên cần được chuyển đổi chính là suy nghĩ của mỗi người về vấn đề này. Phụ huynh có thể tham khảo thêm các sách hay các khóa học kỹ năng có nội dung về giới tính, tâm lý lứa tuổi của NXB uy tín,... giúp vừa có thêm kiến thức, vừa học hỏi thêm các câu chuyện gợi ý liên quan để trò chuyện với con. Nên nói thật để giúp con có được cái nhìn đúng về bản chất sự việc. 

Nếu con bạn chưa đến 18 tuổi, hãy giải thích cho con biết những hệ lụy nghiêm trọng của việc quan hệ tình dục ở tuổi vị thành niên như việc có thai hoặc làm bạn gái có thai ngoài ý muốn, ảnh hưởng đến việc học hành và tương lai hay việc chịu trách nhiệm hình sự.