Niềng răng là phương pháp chỉnh nha nhằm sắp xếp lại vị trí của răng, điều chỉnh tổng thể nhờ vào lực kéo của các khí cụ nhằm đưa khớp cắn về đúng tỷ lệ. Nhờ đó hàm răng sẽ dần trở nên về đúng vị trí, đều đẹp và khuôn mặt cân đối hơn.

Nhiều người muốn niềng răng chỉ với mong muốn cải thiện thẩm mỹ mà không biết phương pháp chỉnh nha còn có thể giúp chúng ta thoát khỏi nhiều vấn đề về sức khỏe răng miệng.

Theo BS Phan Thị Bích Hạnh (làm việc tại khoa Răng Hàm Mặt, trường đại học Y Dược Đại học Quốc gia Hà Nội) độ tuổi 12-16 là giai đoạn thích hợp nhất để niềng răng, nhất là niềng răng cố định. Bởi đây là thời điểm các răng vĩnh viễn đã mọc hết rồi, xương hàm vẫn trong giai đoạn phát triển nên việc tác động lực trong giai đoạn này rất thuận lợi trong việc di chuyển các răng để đạt được vấn đề về thẩm mỹ, cũng như chức năng.

Tuy nhiên cần lưu ý rằng trên thị trường có không ít loại niềng răng, mỗi loại lại có ưu và nhược điểm riêng. Cùng tìm hiểu về các phương pháp niềng răng để bản thân có lựa chọn phù hợp nhất.

Phân tích cụ thể từng ưu nhược điểm về các phương pháp niềng răng trên thị trường

Niềng răng mắc cài kim loại

Niềng răng mắc cài kim loại được làm bằng vật liệu chắc chắn, nhẹ, bao gồm titan và hợp kim. Chúng không bị rỉ sét, đây cũng là loại mắc cài phổ biến nhất và chúng thường là lựa chọn ít tốn kém nhất. Một nhược điểm là chúng dễ nhận thấy nhất trên răng của bạn.

Với mắc cài kim loại, bác sĩ chỉnh nha dán các mắc cài kim loại vào răng, sau đó một dây kim loại nối chúng lại với nhau. Mắc cài có nhiều màu khác nhau, có tác dụng giữ dây vào giá đỡ.

Niềng răng mắc cài sứ

Mắc cài sứ tương tự như mắc cài kim loại về hình dáng và chức năng. Sự khác biệt chính là các mắc cài có màu giống răng hoặc trong suốt để giúp chúng hài hòa với màu răng của bạn.

Mắc cài sứ ít gây chú ý hơn so với mắc cài kim loại. Tuy nhiên, chúng đắt hơn và một số loại thực phẩm và đồ uống có thể làm ố chúng theo thời gian. Ngoài ra, chúng không dính chặt vào răng, vì vậy bạn có thể cần sửa chữa nhiều hơn trong suốt quá trình điều trị.

Niềng răng mặt trong

Ở phương pháp này, các bác sĩ sẽ sử dụng mắc cài chất liệu kim loại, tuy nhiên thay vì cố định chúng vào mặt ngoài của răng, bác sĩ chỉnh nha sẽ đặt chúng vào mặt trong của răng.

Lợi ích rõ ràng của niềng răng mặt trong là chúng ta không thể nhìn thấy chúng từ bên ngoài. Chúng khó tiếp cận hơn, điều đó có nghĩa là bạn có thể gặp khó khăn trong việc giữ chúng sạch sẽ. Điều đó cũng có nghĩa là công việc của bác sĩ chỉnh nha phức tạp hơn một chút, vì vậy việc điều chỉnh của bạn có thể mất nhiều thời gian hơn và tốn kém hơn.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để niềng răng mặt trong. Chẳng hạn, khớp cắn của bạn có thể làm gãy mắc cài quá thường xuyên.

Niềng răng mắc cài tự động

Niềng răng mắc cài tự buộc trông giống như mắc cài kim loại truyền thống, ngoại trừ thay vì dây chun giữ cố định dây cung, bản thân mắc cài được trang bị một cửa lò xo để giữ dây cung. Vì có bộ phận giữ dây tích hợp nên việc điều chỉnh của bác sĩ chỉnh nha sẽ nhanh hơn một chút. Giá đỡ có thể bằng kim loại hoặc trong suốt.

Những người niềng răng mắc cài tự động thường cảm thấy thoải mái hơn so với những người niềng răng mắc cài thông thường. Tuy nhiên loại niềng răng này có xu hướng đắt hơn.

Niềng răng trong suốt

Bộ chỉnh răng trong suốt làm thẳng răng với những khay niềng trong suốt, có thể tháo rời. Trong suốt quá trình điều trị, bạn sẽ liên tục phải thay khay mới cho đến khi răng của bạn di chuyển vào vị trí mong muốn. Bạn thay khay niềng thường xuyên hơn so với điều chỉnh bằng niềng răng thông thường, thường là hai đến ba tuần một lần.

Khay niềng trong suốt, mặc dù tiện lợi vì bạn có thể tháo ra để ăn uống và vệ sinh, nhưng có thể tốn kém hơn so với mắc cài truyền thống. Ngoài ra, chúng sẽ không có tác dụng đối với các vấn đề chỉnh nha nghiêm trọng hoặc niềng răng ở trẻ em.

Nên lựa chọn hình thức chỉnh nha nào?

Theo BS Phan Thị Bích Hạnh, để lựa chọn hình thức chỉnh nha phù hợp thì điều quan trọng là cần phải đến gặp các chuyên gia chỉnh nha để được tư vấn. Trước khi bạn niềng răng, bác sĩ chỉnh nha sẽ đánh giá tình trạng răng của bạn, chẩn đoán những vấn đề cần khắc phục và đề xuất kế hoạch điều trị. Quá trình này thường tương đối nhanh và bao gồm kiểm tra răng miệng và chụp X-quang miệng của bạn. Tiếp theo, bác sĩ chỉnh nha có thể lấy dấu răng, và tư vấn cho bạn hình thức chỉnh nha phù hợp nhất. 

Sau khi niềng răng, bạn sẽ cần thời gian để làm quen với chúng. Ví dụ, ban đầu bạn có thể nói hơi khác một chút và phải điều chỉnh cách nhai thức ăn. Khi bạn mới đeo niềng răng và sau các cuộc hẹn điều chỉnh niềng răng, miệng của bạn sẽ bị đau trong vài ngày. Trong thời gian đó, bạn cần lưu ý:

- Ăn thức ăn mềm, như khoai tây nghiền, súp và sữa chua. Sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) nếu cần. Sử dụng sáp nha khoa trên những khu vực gây lở miệng. 

- Sau khi cơn đau ban đầu biến mất, bạn có thể tiếp tục ăn uống bình thường. Tuy nhiên, bạn có thể muốn tránh một số vật dụng có thể làm hỏng hoặc làm ố niềng răng của bạn, bao gồm: Kẹo dẻo, dai có thể mắc vào mắc cài của bạn.  Bỏng ngô và kẹo cứng có thể làm gãy giá đỡ. Nước ngọt có ga vì có thể gây sâu răng và có thể làm ố răng.

Ngoài ra, khi bạn niềng răng, điều cần thiết là phải chải và dùng chỉ nha khoa một cách nhất quán. Bằng cách đó, khi niềng răng của bạn được tháo ra, bạn sẽ không có vết ố trên răng và mắc cài.