15,1- 27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường
Chiều 4/9, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ, PV đã đặt câu hỏi với lãnh đạo Bộ Tài nguyên - Môi trường, về việc đến thời điểm hiện tại, các đơn vị của Bộ đã có kết quả quan trắc môi trường - đặc biệt về hàm lượng thủy ngân sau vụ cháy Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông chưa?
Trong trường hợp, nếu có rồi thì mức độ ảnh hưởng ra sao, có gây ảnh hưởng cho sức khỏe người dân không?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Bộ TN-MT Võ Tuấn Nhân cho biết, ngay sau khi xảy ra vụ cháy ở Rạng Đông, cơ quan chức năng đã làm hết sức mình dập tắt đám cháy và Bộ Tài nguyên - Môi trường đã chỉ đạo các đơn vị vào cuộc kiểm tra vấn đề môi trường, nguy cơ ô nhiễm.
Tiếp đó, Bộ đã tổ chức nhiều cuộc họp với các Bộ, ngành để thống nhất số liệu thủy ngân phát tán ra môi trường sau vụ cháy.
Ban đầu, theo số liệu báo cáo của Công ty Rạng Đông, nguồn thủy ngân có thể phát tán là khoảng 15,1 kg.
Tuy nhiên, theo tính toán của các nhà khoa học, cần 30 mmg thủy ngân để sản xuất 1 bóng đèn huỳnh quang, 8 mmg cho một bóng đèn compact, khối lượng thủy ngân phát tán là 27,2 kg. Rất may mắn, 3 kho tủ lạnh chứa amalgam để sản xuất đèn chưa bị cháy, vẫn đang được niêm phong.
"Chúng tôi xác định 15,1- 27,2 kg thủy ngân đã phát tán ra môi trường", ông Nhân nói.
Ông Nhân cũng cho biết đã lấy mẫu nước, trầm tích xung quanh nhà máy và cho nhiều kết quả khác nhau.
Cụ thể kết quả so sánh giá trị nồng độ thủy ngân với các quy chuẩn Việt Nam hiện hành về môi trường cho thấy:
- Có 1/12 mẫu nước mặt có giá trị Hg vượt QCVN 08-MT:2015 1,3 lần tại điểm quan trắc trên sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty ở ngõ 320 Khương Đình 1,5km.
- Có 1/8 mẫu nước thải có giá trị Hg vượt QCVN40:2011/BTNMT (cột A) 2,76 lần tại điểm quan trắc hố ga cạnh xưởng Led trong công ty
- Có 12/13 mẫu trầm tích, bùn đáy có giá trị Hg vượt QCVN43:2017/BTNMT; Điểm quan trắc tại sông Tô Lịch, cách cống xả gom nước thải của Công ty ở ngõ 320 Khương Đình 1km có giá trị Hg cao nhất, vượt quy chuẩn trên 6,1 lần.
- Có 1/6 mẫu không khí có giá trị Hg vượt QCVN 06: 2009/BTNMT 1,02 lần tại điểm quan trắc trong khuôn viên nhà kho bị cháy của công ty.
Đối với kết quả so sánh với các tiêu chuẩn khuyến cáo của WHO và Châu Âu, Mỹ, Canada cho thấy:
Các điểm quan trắc chất lượng không khí xung quanh, Tổng Cục Môi trường đã bố trí 4 vị trí lấy mẫu hấp phụ Hg, (bằng bẫy vàng theo công nghệ của Nhật Bản) theo hướng phát tán của dòng khí tại vị trí hàng rào của kho sản phẩm bị cháy, tại khoảng cách 200m, 500m và 1.000m tính từ hàng rào kho sản phẩm bị cháy.
Kết quả cho thấy, trong khoảng cách từ hàng rào đến khoảng cách 200m, các mẫu hấp phụ thủy ngân đều có giá trị nằm trong ngưỡng khuyến cáo của WHO và Châu Âu (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).
Ông Võ Tuấn Nhân.
Các điểm quan trắc không khí trong khuôn viên Công ty phía trước khu cháy (trạm oxy) và trong nhà kho bị cháy có giá trị Hg trong môi trường không khí cao vượt ngưỡng khuyến cáo của WHO và Mỹ từ 10 đến 30 lần (ngưỡng ảnh hưởng đến sức khỏe con người tại khu vực đô thị).
Có 2/9 điểm quan trắc nước mặt có giá trị Hg nằm ngoài khoảng khuyến cáo của WHO ảnh hưởng đến sức khỏe con người, đó là điểm NM-HĐ 02 (Hồ Hạ Đình) và điểm TL05 (sông Tô Lịch tại điểm cách ngõ 320 Khương Đình 1,5km về phía hạ lưu).
Nồng độ Hg quan trắc được trong môi trường đất tại các vị trí quan trắc đều không vượt quá ngưỡng có thể gây tác hại cho môi trường và sức khỏe con người theo khuyến cáo của Canada, nhưng mẫu đất trong khuôn viên vườn hoa của Công ty có hàm lượng Hg cao hơn các vị trí khác.
"Có thể thấy vụ cháy xảy ra ở công ty Rạng Đông là sự cố cháy nổ, mất an toàn về hóa chất và môi trường, được đánh giá quy mô ảnh hưởng mức độ trung bình.
Tuy nhiên, làm thiệt hại rất lớn về tài sản, gây ô nhiễm môi trường, không khí, nước mặt, trầm tích, có ảnh hưởng, tác động xấu đến sức khỏe, môi trường xung quanh.
Các hóa chất gây ô nhiễm môi trường xung quanh là thủy ngân và các kim loại nặng... và phát tán ra môi trường, không khí, đất nước, lắng đọng vào nước sông Tô lịch, trầm tích đáy...", ông Nhân nêu rõ.
Ông nhấn mạnh, từ kết quả phân tích, theo các khuyến cáo của WHO, Châu Âu cho thấy phạm vi vùng có ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người dân trong bán kính 500m tính từ hàng rào kho bị cháy.
Về giải pháp, Bộ TNMT cho biết trước hết đề nghị công ty Rạng Đông cô lập, phủ bạt khu vực bị cháy, không để hơi thủy ngân phát tán ra môi trường. Ông đề nghị cần lưu giữ các chất tàn dư trong container để xử lý.
"Bộ cũng đề nghị UBND TP Hà Nội kiến nghị Bộ Tư lệnh Hóa học - Bộ Quốc phòng tiến hành tẩy độc khu vực bị cháy.
Tiếp tục thống kê hàng hóa bị cháy, xác định đúng số lượng thủy ngân. Ngoài ra, cần kiểm tra sức khỏe người dân, cán bộ công ty, lực lượng cảnh sát tham gia chữa cháy", ông Nhân nói thêm.
