Tại hội thảo, ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Y tế) đánh giá, dự thảo luật phòng chống tác hại rượu bia chịu sự giằng xé quá lớn giữa lợi ích sức khỏe và lợi ích kinh tế. 

Trong khi thực tế không có một ngưỡng nào được coi là an toàn với bia rượu, thì nhiều người lại đang muốn thêm hai từ "lạm dụng" vào luật này.

Vụ tai nạn giao thông giữa container và Innova được đưa vào hội thảo phòng chống tác hại của rượu, bia

Lấy vị dụ cụ thể, ông Quang đưa vụ tai nạn giữa chiếc xe container đâm vào xe Innova trên đường cao tốc thuộc địa phận Thái Nguyên. Trong vụ việc này, qua điều tra thì tài xế chiếc xe Innova có nồng độ cồn đo được là 0.192 mg/ lít khí thở.

"Đơn cử như có những ý kiến muốn thêm hai từ "lạm dụng" vào luật, điều này dẫn đến việc nhiều người sẽ hiểu rằng chỉ khi lạm dụng mới gây hại. Nhưng thực tế, bia rượu không có ngưỡng gọi là an toàn. Chỉ cần vài chén rượu, biêng biêng đi đường đã có thể gây tai nạn, thiệt mạng", ông Quang nói.

Vụ trưởng Vụ pháp chế cũng khẳng định Bộ Y tế thể hiện cam kết quốc tế của mình thông qua các con số cụ thể. 

Ông Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ Y tế)

Trước đó, trong kỳ họp lần thứ 70 của Đại Hội đồng Liên hợp Quốc, Việt Nam đã cam kết đặt mục tiêu giảm 20-25% tỷ lệ tử vong trước 70 tuổi do các bệnh không lây nhiễm (NCDs) thông qua dự phòng và điều trị, nâng cao sức khỏe tinh thần và thể chất đến năm 2030 (mục tiêu giảm 10% tỷ lệ sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại vào năm 2030).

Tuy nhiên, việc đạt được các mục tiêu trên rất khó khăn nếu không có một hành lang pháp lý đủ mạnh để can thiệp nhằm phòng, chống tác hại của rượu, bia. Bởi hiện tại, mức độ tiêu thụ rượu, bia tại Việt Nam đang ở mức báo động với mức tiêu thụ rượu, bia bình quân đầu người (trên 15 tuổi cả hai giới) quy đổi theo cồn nguyên chất là 8,3 lít năm 2016.

Số phụ nữ có tỷ lệ dùng rượu bia cũng không nhỏ

Đặc biệt là tỷ lệ uống rượu, bia ở mức nguy hại đang ở mức cao, cụ thể: 44,2% nam giới và 1.2% nữ giới sử dụng rượu, bia ở mức có hại (tức là trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống từ 60g cồn trở lên). Do đó, sử dụng rượu, bia đang là trở ngại lớn trong việc đạt được 13 trong tổng số 17 mục tiêu và 52 chỉ tiêu phát triển bền vững.

Trong vòng 3 tháng qua kể từ khi Dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu bia được lấy ý kiến rộng rãi, đã có tổng cộng 10 thư kiến nghị/góp ý của 6 tổ chức trong nước và quốc tế (như Tổ chức Y tế thế giới, Quỹ nhi đồng Liên hợp Quốc, Liên minh chính sách đồ uống có cồn toàn cầu...) gửi tới lãnh đạo Quốc hội, Chính phủ.

Các tổ chức khuyến nghị kêu gọi chính phủ thực thi các chính sách phòng, chống tác hại rượu bia hiệu quả/tốt nhất được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo.

Bên cạnh đó là các góp ý cụ thể về tên Luật, theo đó đề nghị giữ tên Luật như đề xuất của Chính phủ: "Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia".

"WHO đã chứng minh không có ngưỡng an toàn cho sử dụng rượu bia. Hơn nữa, mục tiêu của Luật là điều chỉnh, phòng ngừa mặt tác hại do sử dụng rượu bia, vì vậy quy định các biện pháp phòng, chống tác hại liên quan đến giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại. Việc thay đổi sang các tên khác như Luật phòng, chống tác hại của lạm dụng rượu, bia làm chệch mục tiêu và đối tượng tiếp cận, phá vỡ kết cấu khoa học của các chiến lược cần có trong nội dung dự thảo luật", ông Quang nói.

Hội thảo thu hút nhiều người quan tâm

Ngoài ra các kiến nghị cũng đề nghị cụ thể là quy định về cấm quảng cáo, khuyến mại tài trợ, quy định hạn chế tính có sẵn của mặt hàng rượu bia và sự tiếp cận với đối tượng dưới 18 tuổi, ngoài những quy định hiện nay được đề cập trong dự thảo, cần bổ sung hoặc điều chỉnh.

Về điều kiện tài chính bảo đảm thực thi luật cần có nguồn kinh phí bền vững để thực thi Luật, đưa Luật vào cuộc sống và tổ chức nguồn kinh phí theo hình thức tạo quỹ nâng cao sức khỏe bằng trích phần trăm thuế tiêu thụ đặc biệt mặt hàng rượu bia, thực hiện quản lý theo đúng nguyên tắc khoa học, lập và phát triển quỹ cho triển khai phòng chống tác hại rượu bia trong nội dung của phòng chống bệnh không lây nhiễm và chăm sóc sức khỏe ban đầu.