Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo Khí tượng hạn vừa hạn dài, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương chia sẻ cùng báo GĐ&XH: Những hình thái nguy hiểm sẽ gia tăng trong thời gian tới.

Vì sao gần đây có một số hiện tượng thời tiết cực đoan như: nắng nóng kỷ lục, mưa đá, giông lốc tàn phá mạnh ở Hà Nội thưa ông?

- Đúng là chúng ta đang trải qua một mùa hè nóng nhất trong nhiều năm trở lại đây, các hiện tượng thời tiết cực đoan như dông, lốc, mưa đá, sấm sét… không chỉ xảy ra ở Hà Nội mà còn diễn ra ở nhiều địa phương trên toàn quốc. Tuy nhiên, ở Hà Nội được đánh giá là mạnh nhất trong nhiều năm trở lại đây, trong cơn dông mạnh này còn xảy ra các cơn lốc và làm cho gió giật mạnh gây nhiều thiệt hại về người và của trên địa bàn TP Hà Nội.

Nguyên nhân có thể do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino , khởi phát từ cuối năm 2014 và chính thức xuất hiện vào các tháng đầu năm 2015 và có khả năng kéo dài đến hết năm 2015 sang đầu năm 2016. Trong những năm El Nino, nền nhiệt có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN), mưa có xu hướng ít hơn, nhưng các hiện tượng cực đoan như mưa trong thời đoạn ngắn, hạn hán kéo dài hoặc dông, lốc xoáy, mưa đá... có xu hướng gia tăng hơn. Thêm vào đó với bối cảnh Biến đổi khí hậu toàn cầu, những hiện tượng cực đoan được cảnh báo sẽ gia tăng trong thời gian dài tới.

Trở lại hiện tượng dông, chính vì nền nhiệt độ cao ban ngày nắng mạnh, bốc hơi lớn và chỉ cần một nhiễu động nhỏ tác động làm cho dòng khí bốc lên phía trên mạnh là có thể hình thành những đám mây đối lưu (hay còn gọi là mây dông), dòng không khí bốc lên càng mạnh thì cơn dông càng mãnh liệt, thậm chí còn có thể kèm theo lốc, gió giật mạnh và sấm sét trong cơn dông.

“...cần tiếp tục đề phòng khả năng xuất hiện dông mạnh kèm theo tố, lốc” Ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng phòng Dự báo Khí tượng hạn vừa hạn dài

Chỉ mới vào hè nhưng đã có bão ảnh hưởng đến miền Bắc. Theo ông, cơn bão số 1 đổ bộ vào Bắc Bộ vừa qua có nằm ngoài quy luật bão lũ hàng năm hay không?

- Trong thực tế mùa bão ở nước ta, thông thường bắt đầu vào tháng 5 và kéo dài đến hết năm, phạm vi tác động dịch dần từ Bắc xuống Nam. Như vậy cơn bão số 1 vừa qua tác động đến Bắc Bộ là phù hợp với quy luật (theo quy luật bão thường ảnh hưởng đến Bắc Bộ trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm). Tuy nhiên, đúng là cơn bão này có thể đánh giá xuất hiện trên biển Đông muộn hơn so với trung bình (thông thường khoảng tháng 5 đã xuất hiện bão hoặc ATNĐ trên biển Đông).

Trước những diễn biến ngày càng bất thường của thời tiết, Trung tâm có cảnh báo gì đặc biệt về mùa mưa bão năm nay, thưa ông?

- Trong điều kiện El Nino, dự báo năm 2015, số lượng bão sẽ ít hơn mọi năm và ít ảnh hưởng đến miền Nam hơn. Cụ thể, năm nay sẽ có khoảng 9 cơn bão, ATNĐ hoạt động trên Biển Đông (TBNN khoảng 12 cơn) và khoảng 3-4 cơn bão, ATNĐ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta (TBNN là 5-6 cơn). 

Nền nhiệt độ có xu hướng cao hơn TBNN, nắng nóng ở Bắc Bộ và Trung bộ có khả năng sẽ xuất hiện nhiều đợt hơn so với năm 2014. Lượng mưa các tháng từ tháng 6-7/2015 ở mức xấp xỉ TBNN, các tháng cuối mùa (từ tháng 8-10/2015) ở mức thấp hơn TBNN. 

Các đợt mưa lớn ở Bắc Bộ sẽ tập trung từ tháng 6 đến tháng 8/2015, đề phòng các đợt mưa lớn trong thời đoạn ngắn. Lượng mưa từ tháng 7 đến tháng 12/2015 ở các tỉnh Trung Bộ phổ biến ở mức thấp hơn TBNN. Tình trạng thiếu nước, khô hạn ở Trung Bộ, đặc biệt là ở các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khoảng nửa đầu tháng 9/2015.

Lượng mưa ở khu vực Nam Bộ, Tây Nguyên và Bình Thuận các tháng 7, 8 và 9/2015 có lượng mưa dao động ở mức xấp xỉ TBNN, từ tháng 10 đến hết năm 2015 phổ biến thấp hơn TBNN. Mùa mưa ở Tây Nguyên, Nam Bộ và Bình Thuận có khả năng sẽ kết thúc sớm hơn so với bình thường. Trước các diễn biến bất thường, trong thời kỳ tiếp theo, cần tiếp tục đề phòng khả năng xuất hiện dông mạnh kèm theo tố, lốc, mưa đá, mưa lớn trong thời đoạn ngắn trên phạm vi toàn quốc. 

Để chủ động phòng tránh các hiện tượng thời tiết nguy hiểm và khắc nghiệt, chúng tôi khuyến cáo người dân thường xuyên theo dõi các bản tin cảnh báo và dự báo thời tiết được phát liên tục trên trên các phương tiện thông tin đại chúng, bởi vì những hiện tượng thời tiết nguy hiểm thường xuất hiện rất nhanh, từ lúc hình thành đến lúc kết thúc chỉ khoảng vài giờ và ở quy mô nhỏ, nếu không chủ động theo dõi và cập nhật thông tin thì mức độ thiệt hại sẽ rất lớn.

Xin cảm ơn ông!