Đầu danh sách phải kể ngay đến món bún đậu. Đây là một món ăn đặc sản Hà Nội vừa đơn giản vừa dễ làm lại được lòng nhiều người ở mọi lứa tuổi. Một suất bún đậu truyền thống bao gồm những lá bún trắng mịn được cắt vừa ăn, những miếng đậu phụ rán vàng, vỏ giòn ruột ngậy ăn kèm với các loại rau thơm và dưa chuột thái mỏng. 

Và phần quan trọng nhất không thể không nhắc đến chính là bát mắm tôm được pha chế cùng đường, ớt băm, quất và chan thêm một chút dầu rán đậu đánh bọt. Chấm miếng đậu nóng giòn vào bát ắăm tôm, ăn cùng miếng bún con và vài chiếc rau sống, sẽ thấy rõ vị bùi, ngậy thanh mát kết hợp sao quá hoàn hảo.

Để chiều lòng thực khách không thích mùi nồng  hay vị tanh của mắm tôm, các quán bún đậu vẫn có những lựa chọn nước mắm hoặc bột canh để thay thế, tuy nhiên với những tín đồ của món ăn dân dã này thì việc việc thay thế mắm tôm đã khiến món này kém ngon đi quá nửa.

 

Bún thang là món bún đặc sản và vô cùng tinh tế của ẩm thực Hà Nội, món ăn này cầu kì từ khâu chuẩn bị đến cách nấu nước dùng.Ước tính cần có trên 20 loại nguyên liệu để có thể cho ra đời một bát bún thang ngon đúng vị, nào là trứng tráng mỏng, gà xé, giò lụa thái chỉ, ruốc tôm, rau răm, rau mùi…

Nhiều nguyên liệu là vậy nhưng một bát bún thang sẽ khó mà tròn vị nếu thiếu một chút mắm tôm. Mắm tôm trong tô bún không chỉ đóng vai trò như gạch nối để gắn kết các nguyên liệu trong bát bún đồng thời giúp phần nước dùng ninh cầu kỳ trở nên đầm đà, dậy mùi hơn hẳn.

Bún riêu cua là món ăn giải ngấy được nhiều người ưa thích bởi sự thanh nhẹ của nước dùng vị cua. Thành phần của bát bún riêu cua chuẩn thực ra vô cùng đơn giản, chỉ là bún, nước riêu, gạch ăn kèm với rổ rau sống. Thế nhưng dù cua có nhiều, nấu có khéo mà thiếu đi chút mắm tôm thì bát bún riêu ấy không thể được gọi là ngon. 

Ngày nay, bún riêu cua có thể được ăn kèm với đủ loại thức ăn từ đậu đến giò, thịt bò, tuy nhiên dù nhiều đồ ăn kèm đến đây mà không có mắm tôm thì với người sành ăn, bát bún đó khó có thể làm họ thỏa mãn.

Bún ốc cũng là món ăn liệt vào hàng đặc sản của đất kinh kì. Món bún ốc cổ truyền vốn không có đậu, không thịt như ngày nay nhưng phải không có chút mắm tôm thì mới gọi là bún ốc ngon. Mắm tôm vốn nồng nhưng khi kết hợp với vị chua của dấm bống, vị thanh của ốc bỗng trở nên vấn vít lạ kì. thậm chí có lẽ nói không ngoa rằng chính nhờ có mắm tôm nên món bún ốc mới có thể ngon như thế.