Bánh xèo là loại bánh vô cùng đặc trưng của miền Trung, đặc biệt là của người dân xứ Quảng. Theo nhiều người dân ở đây thì tên của bánh xuất phát từ quá trình đúc bánh. Khi bột gạo được đổ vào chảo nóng phát ra những tiếng "xèo" nghe rất vui tai nên dần dà người ta đặt tên cho bánh là bánh xèo.
Bánh xèo là món quà dân dã và quen thuộc của người dân miền Trung nói chung, xứ Quảng nói riêng.
Là một món ăn dân dã, tuy nhiên bánh xèo đòi hỏi không ít sự cầu kỳ và khéo léo. Để có được một chiếc bánh ngon, người đầu bếp phải chuẩn bị từ khâu làm bột bánh cho đến pha chế nước chấm, chuẩn bị rau sống ăn kèm... Bột gạo sẽ được pha trước, để bánh có màu vàng đẹp, người ta thường cho thêm một chút nước nghệ. Nhân của món bánh xèo là sự kết hợp giữa tôm đất và thịt heo. Những con tôm tươi rói, chắc thịt của sông nước miền Trung tạo nên vị ngọt của bánh xèo. Thường thì người ta sẽ chọn thịt heo ba chỉ được thái nhỏ để làm nhân bánh xèo. Trước khi đúc bánh, thịt và tôm được ướp sẵn khoảng 30 phút để gia vị ngấm vào. Nhân được chiên xào sơ qua, để nguội rồi trộn vào bột gạo tạo thành hỗn hợp bột bánh xèo.
Bột gạo và dầu đậu phộng đã chuẩn bị sẵn sàng.
Để lớp vỏ bánh ngon bắt buộc phải đúc bánh bằng chảo gang sâu lòng. Chảo đặt lên bếp cho nóng, lấy cục thịt mỡ nhúng, tráng một lớp dầu đậu phộng quanh chảo. Khi dầu trong chảo vừa chín tới, người đúc bánh xèo dùng vá (muôi) múc nước bột gạo đổ vào chảo. Bột gặp dầu nóng phát ra tiếng kêu “xèo, xèo”. Người đúc bánh xèo phải đổ lượng bột vừa phải để bánh không bị quá dày. Một điểm nữa cũng cần lưu ý là phải canh lửa để bánh chín vừa đủ độ giòn lại không bị cháy khét.
Nhân bánh được xào trước rồi đổ vào bột, sau đó người đúc bánh múc từng muôi hỗn hợp đổ vào chảo.
Để bánh xèo ngon phải canh lửa thật kĩ.
Chảo bánh được đậy vung để giữ cho bánh chín đều.
Bánh xèo vừa chín tới giòn tan, thơm phức.
Bánh chín sẽ được bỏ ngay ra đĩa hoặc khay. Những đĩa bánh xèo vàng rộm, thơm phức, nóng hổi vô cùng kích thích vị giác. Món ăn dân dã này sẽ được người dân xứ Quảng dọn ra ăn cùng bánh tráng và rau sống. Vị đắng của cải và chuối chát sẽ giúp bánh có thêm vị và bớt ngán vì dầu mỡ.
Bánh chín được bỏ ngay ra đĩa hoặc khay lót lá.
Không giống như bánh xèo ở nhiều nơi, bánh xèo Quảng Nam khá ít nhân, mỏng và dễ mềm sau khi tráng nên chỉ cắt đôi, thậm chí nếu cỡ chảo nhỏ sẽ để nguyên. Khi ăn người ta lấy một miếng bánh cuốn cùng rau sống và bánh tráng rồi chấm với nước chấm pha từ nước mắm cá cơm, gừng và đậu phộng xay nhuyễn. Sự đơn giản này sẽ mang đến cho bạn một bữa ăn tuy dân dã mà vô cùng khó quên.
Nước chấm đậm hương vị.
Rau cải có vị hơi đắng giúp món ăn thêm ngon và bớt ngán.
Cuộn tròn bánh xèo chấm nước mắm thưởng thức đó là cảm giác khó quên.
Thậm chí chẳng cần cuốn cùng rau hay bánh tráng, bánh vừa đúc xong chỉ cứ thế dùng tay chấm với nước chấm cũng đã vô cùng hấp dẫn. Đây là cách thưởng thức bánh xèo rất chân chất, mộc mạc như chính món ăn này vậy.
