Trong các loại gà được xếp vào bậc ngon có tiếng của Việt Nam, người sành ăn không thể không nhắc tới gà đèo Le. Muốn ăn gà đèo Le đúng chuẩn, chắc chắn bạn phải đến đèo Le (gần suối Nước Mát - huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) để thưởng thức, bởi như người bản địa nói, gà đèo Le ngon và có tiếng như vậy là do được chế biến cùng mạch nước ngọt mát của suối Nước Mát (một địa danh du lịch nổi tiếng của Quế Sơn).
Gà đèo Le là giống gà tre, nuôi thả bộ tự nhiên hoàn toàn, mỗi con chỉ nặng khoảng 0,6 - 0,8 kg. Các món ăn từ gà khá đa dạng như nướng, hấp hành và rô ti... nhưng phổ biến nhất vẫn là luộc bởi món này nấu nhanh và đơn giản. Nhưng dù gọi món nào, gà ở đây cũng được phục vụ dưới dạng nguyên con với tạo hình cánh tiên rất hút mắt. Gà đeo Le được luộc cùng hành tím đập dập, khi đưa ra cho khách không thể thiếu rau răm, chút lá chanh xắt nhỏ cùng... kéo và bao tay nilon để khách tự cắt gà. Tuy không phục vụ đến tận... răng nhưng việc tự mình cắt hoặc xé gà thành miếng, trộn cùng rau răm rồi chấm muối tiêu và thưởng thức chắc chắn sẽ khiến món gà trở nên ngon hơn.
Gà được tạo hình cánh tiên và phục vụ cùng rau răm.
Gà được nuôi thả tự nhiên, khi có khách ăn mới làm, lại được luộc vừa chín tới nên rất ngọt. Thế nên, dù có sành ăn hay khó tính đến đâu thì miếng gà chắc, ngọt nhưng vẫn mềm, nhai được cả xương ăn kèm muối tiêu, ớt xanh thơm mà cay đúng chất Quảng Nam chắc chắn vẫn sẽ chinh phục bạn. Hấp dẫn là thế nên nếu là người ăn khỏe lại đang lúc đói, bạn hoàn toàn có thể một mình "chén" ngon lành một con gà đèo Le.
Gà được dọn cùng kéo và bao tay nilon để khách tự cắt.
Đĩa gà đèo Le chuẩn không thể thiếu được rau răm trộn cùng.
Nếu gọi gà nướng hoặc roti, bạn sẽ phải chờ từ 30 - 40 phút bởi món này phải tẩm ướp và chế biến mất thời gian hơn. Tuy nhiên khi món gà được bưng ra, chắc chắn bạn sẽ không hối tiếc vì mất công chờ đợi. Mùi gà nướng đưa ra thơm đến tứa nước miếng.
Gà nướng.
Cùng như gà luộc, bạn cũng sẽ phải "tự xử" con gà thành miếng vừa ăn rồi trộn rau răm trước khi thưởng thức món gà nướng. Ăn gà với rau răm là một trong những đặc trưng của người dân đất Quảng. Vị rau răm thơm, cay nhẹ đưa đẩy cùng thịt gà sẽ cho bạn trải nghiệm về "món ngon nhớ đời". Miếng gà nướng đậm đà và có vị cay đặc trưng bởi được ướp tiêu, muối, và ớt.
Món gà nướng thơm và có vị cay đặc trưng của ẩm thực miền Trung.
Phần lòng và nước luộc của mỗi con gà sẽ được chế biến thành một món đi kèm tùy chọn như cháo, miến hoặc xôi. Thông thường cháo và xôi đã được chuẩn bị sẵn nên phục vụ rất nhanh. Với món xôi, tim, mề, gan ra sẽ được xào với gia vị rồi trộn cùng xôi đồ sẵn nên có vị đậm đà, rất hấp dẫn lại chắc dạ, no lâu.
Xôi được chuẩn bị từ trước rồi trộn với lòng, mề đã xào.
Cháo được nấu cùng tiết gà, lòng mề rồi thêm tiêu, hành thơm phức, rất phù hợp cho để chống ngán sau khi đã ăn nhiều đạm.
Cháo gà được nấu cùng tiết nên có màu sậm hơi giống cháo lòng miền Bắc.
Tim, mề thái nhỏ nấu cùng cháo.
Ngày nay, dưới chân đèo Le có hàng chục quán gà mọc lên ở 2 bên đường với chất lượng và giá cả khá đồng đều. Giá gà đèo Le khá phải chăng, dao động từ 140.000 - 160.00 đồng/ con tùy quán, tùy thời điểm. Các món cầu kỳ và chế biến lâu như nướng, rô ti giá thường đắt hơn khoảng 10.000 đồng. Nếu có dịp ghé đến Quế Sơn, đừng quên dành một buổi khám phá suối Nước Mát và ăn gà đèo Le để hiểu thêm về văn hóa và con người Quảng Nam. Đây chắc chắn sẽ là những trải nghiệm du lịch và ẩm thực vô cùng khó quên của bạn.
